හිතුමතේ ජීවිතේ ගංජා ලක්ෂ්මන්ට යකඩ උලකින් 46 වතාවක් අනියි
කළුතර මිනීමැරුමේ මූලික විමර්ශන අවසන් වන තුරු කෙටි කාලයක් කළුතර බන්ධනාගාරයේ සිටි සුමතිපාල නැවත වැලිකඩ බන්ධනාගාරයට මාරු කෙළේය. වැලිකඩදී ඔහුට ඉතා කනගාටුදායක ආරංචියක් අසන්නට ලැබුණේය. එනම් ඔහුගේ හිත මිතුරු සිරිපාල එනම් මරු සිරා අනුරාධපුර විජයපුර වතුර ටැංකිය අසල වෙඩි වැදී වැටී සිටියදී අල්ලාගනු ලැබූ පුවතයි.
සිරා කලකින් සොයාගත නොහැකි අන්දමේ හිත හොඳ මිනිසෙකි. මරු සිරා කොටුවීම ගැන වැලිකඩ ජේලර්ලා මහත් උජාරුවෙන් කතා කරති. ඒ සිරිපාල අනුරාධපුර සිරගෙයින් පැන යෑමේ කේන්තියටය. සුමතිපාල ජේලර් මහතකුගෙන් විස්තර ඇසුවේය.
"හැබෑට මහත්තයෝ අනුරාධපුරේ සිරිපාලට මොකද වෙලා තියෙන්නේ?"
"උෟට ජීවත්වෙලා ඇතිවෙලා තුවක්කුව පපුවට තියල කොකා ගස්සගෙන තියෙනවා."
"මොනවද ඉතින්? පපු කැවුතු කඩාගෙන ගිහින් මැරිල නං නැතිලු. ඒත් ඉතින් ජීවත් වුණත් මොකටද බං? ලෙඩානේ."ජේලර් මහතා කීවේය.
සිරිපාල දිවි නසාගන්න තැත් කිරීම ගැන සුමතිපාල බොහෝ දුක්විය. ඔහු සුව වුණොත් සිරගෙයින් පැනයෑමේ නඩුවේදී තමාට නැවත හමුවනු ඇත. අනුරාධපුර බන්ධනාගාරයෙන් පැන යෑමේ නඩුවට දින නියම වන තුරුත්, කළුතර මිනීමැරුම් නඩුවේ මහෙස්ත්රාත් නඩු විභාගය ආරම්භ වනතුරුත් සුමතිපාල සිටියේ වැලිකඩ සාමාන්ය සිරකරුවන් සමඟ එකටය. කන්ඩම් ෂෙල්වල වැහෙනවාට වඩා මෙසේ ටික දිනක් හෝ ඉන්න ලැබීම ගැන ඔහු සතුටට පත්විය. දිවා කල සෙසු සිරකරුවන් සමඟ එකට ගතකළ සුමතිපාල රාත්රි කාලයේ සිරකරුවන් 20ක් 25ක් සමඟ විශාල ෂෙල් එකක වැසුණේය. කළුතර සිදුවීම ඒ වනවිටත් සුමතිපාලගේ මතකයෙන් බැහැරට යමින් තිබුණේය. වස්කඩුවේ යාළුවාට, ඔහුගේ බයිසිකලයට, කුමකින් කුමක් සිදුවීදැයි ඔහුට වගේ වගක් තිබුණේ නැත. නඩුවට වුවද මතකය අවශ්ය නොවූයේ "ඔව් මම එය කළා මාව මරා දමන්නැයි" කියන්නට සුමතිපාලගේ කට මුවහත් වී තිබූ නිසාය. ඔහුගේ කැරැට්ටුව දන්නා පැරැණි සිරකරුවන් අතර ඔහුට කිසියම් ගෞරවයක් හා සැලකිල්ලක් තිබුණේය. අයිනක් අල්ලාගෙන බොහෝවිට කල්පනාවක නිමග්නව සිටින මේ ඔතෑනි මිනිසා තුළ හිටි අඩියේ අවදිවන මාරාන්තික යක්ෂයකු ලැගුම්ගෙන සිටින බව දත්බ න්ධනාගාර නිලධාරීහු ඔහු පිළිබඳ සැලකිල්ලෙන් පසුවූහ. ඇතැම් සිරකරුවෝ බන්ධනාගාරයේ කුස්සි පාටියට ඇතුළු වන්නට වැඩි කැමැත්තක් දැක්වූහ. ඒ බඩකට පිරෙන්නට කන්න ලැබෙන නිසාය. දැලි බැඳුණු කළු බිත්ති සහිත කුස්සියේ විශාල කල්දේරම්වල ගිනි ජාලා මැද විශාල පිකස් වැනි හැඳිවලින් දහදිය මුගුරු හලමින් කුස්සි පාටියේ වැඩකරන අන්දම පිටතට පෙනුණේ මිහිපිට අපායක දර්ශනයක් මෙනි. එය බාහිර සමාජයේ මිනිසකු තැතිගන්වනසුලු දර්ශනයකි. යමපල්ලෝ කඩිසරව වැඩෙහි යෙදී සිටිති. සිනාසෙන ඇතමකුගේ දත් ඇඳි පමණක් පිටතට පෙනේ. සුමතිපාලට මෙන්ම සුපිරි වැඩකාරයන් සේ සැලකූ ඇතැම් වැඩකාරයන්ට කෑම පෝලිමේදී මස් කෑල්ලක් වැඩිපුර ලැබුණේය. එවැන්නෝ සමහර විට විවිධ හේතු දක්වමින් බන්ධනාගාර රෝහලේම සිටියහ. සුමතිපාල සාමාන්ය සිරකරුවන් අතරම සිටියේය. සුමතිපාලට හිතවත්කම් දක්වන සිරකරුවෙක් දිනක් සවස් භාගයේ ඔහු වෙත පැමිණ රහසක් කනේ තැබුවේය. ඉන් කියැවුණේ ළඟදී ඇතුළට පැමිණි සිරකරුවකු සුමතිපාල ගැන විස්තර තමාගෙන් ඇසූ බවත් මාසයක පමණ කෙටි අච්චුවකට ඔහු සිරගෙට පැමිණ ඇති බැවින් ටිකක් සැලකිල්ලෙන් පසුවීම නුවණට හුරු බවත්ය. පසුදින යහළුවා සුමතිපාලට සැක සහිත සිරකරුවා පෙන්වා දුන්නේය. ඔහු වෙනත් කිසිවකු හා කතාකරමින් සිටියදී සුමතිපාල ඔහු හොඳින් නිරීක්ෂණය කර ගත්තේය. සුමතිපාල අදාළ තැනැත්තා පිළිබඳ විස්තර සොයා බැලුවේය. හෙතෙම ජා-ඇළ ප්රදේශයේ අයෙකි. නම ලක්ෂ්මන්ය. කොන්ත්රාත්තුවට මිනී මරන පාතාලකාරයෙකි. නමුත් මෙවර සිරගෙයි සිටින්නේ ගංජා සමඟ පොලිසියට අසුවී වරද පිළිගෙන උසාවියෙන් නියම කළ දඩය නොගෙවා සිරගතවීමෙනි. එම තොරතුරු එතරම් යහපත් නැත. සමහරවිට කොච්චිකඩේ ගෙස්ට් හවුස්කාරයාගේ ඥාතීන් හෝ තවමත් තමා සොයමින් සිටින ආරච්චිකට්ටුවේ ජස්ටින් මස්කඩ මුදලාලි තමා මරා දැමීම සඳහා මේ පුද්ගලයා බන්ධනාගාරයට දැම්මා වෙන්නට පුළුවන. ලක්ෂ්මන් කිසිවිටෙක සුමතිපාල හා සමඟ කතාබහ නොකළේය. එහෙත් නිතරම තමා පෙනෙන තෙක් මානයේ සිටීමට ඔහු වෑයම් කරන බව සුමතිපාලට ඒත්තු ගියේය. ගංජාකාරයාගේ අච්චුව අවසන් වීමට තිබුණේ තවත් දින 14කි. ඔහු තුළ නොඉවසිල්ලක් වැඩෙන බව සුමතිපාලට වැටහුණේය. බොහෝවිට සුමතිපාලගේත් ගංජා ලක්ෂ්මන්ගේත් ඇස් එකිනෙක හමුවූ අතර දෙදෙනාම වහා ඉවත බලාගත්හ. ඔහු ඉව අල්ලමින් සිටින්නේ නිසැක ලෙසම තමා නින්දට පත්වන මොහොතක් අල්ලා ගන්නට බව සුමතිපාල දැන සිටියේය. රාත්රි කාලය සුමතිපාලත් ලක්ෂ්මනුත් වැසුණේ තවත් සිරකරුවන් 40ක් සමඟ විශාල ෂෙල් එකකය. බොහෝවිට සුමතිපාල නිදාගත්තේ නැත. අඩ නින්දේ නමුත් සෑම මොහොතක්ම සෝදිසියෙන් පසු වූවේය. මේ පුද්ගලයාට අහේතුකව ප්රහාරයක් එල්ල කරන්නටත් බැරිය. බන්ධනාගාරයට පැමිණිලි කිරීම එක අතකට මදිපුංචි කමකි. අනෙක් අතට ඒ සඳහා ඔප්පු කළ හැකි කිසිදු සාක්ෂියක්ද නැත. සුමතිපාල එන ඕනෑම තත්ත්වයකට තමාම මුහුණ දෙන්නට තීරණය කළේය. ගංජා ලක්ෂ්මන් අත කිසිදු අවියක් හෝ පහරදිය හැකි උපකරණයක් පෙනෙන්නට නැති බවත් "හිතුමතේ" නිරීක්ෂණය කළේය. සාමාන්ය පටිපාටියට අනුව මාසයේ අච්චු කාලය දින 25කින් පමණ අවසන් වෙයි. ඒ නිසා මේ ගිනි ගෙඩිය ඉක්මනින් නිරාකරණය වනු ඇතැයි ඔහු කල්පනා කෙළේය. අවසානයේ ගංජාකාරයාගේ ප්රශ්නය තරමක් තුනී වී ගියේය. එහෙත් දිනක් මැදියම් රාත්රියේ නිදන සිරකරුවන් අතර අඳුරට බරව එක් සිරකරුවකු නින්දෙන් පිබිද වාඩි වී තමා දෙස විමසිල්ලෙන් බලා සිටින අයුරු සුමතිපාල දුටුවේය. එහෙත් තමාගේ ඇස ගැටෙනවාත් සමඟම වාඩි වී සිටි පුද්ගලයා නිසොල්මනේ නිදන්ට විය. සුමතිපාල විමසිල්ලේ බැලූවිට දුටුවේ තමා දෙසට කිට්ටුවීමට මාන බැලුවේ ගංජා ලක්ෂ්මන් බවය. එතැන් සිට සුමතිපාල මුළු රැය පුරාම නොනිදා පහන් කෙළේය. ලක්ෂ්මන් නිදහස් වී යන්නට තවත් තිබුණේ දින 4කි. දින තුනක්ම සුමතිපාල ඇහැක් පියෙව්වේ නැත. අවදානම ඇත්නම් සූදානම තිබිය යුතුය.
ඒ නිසා සුමතිපාල නිදි වර්ජිතවම සිටියේය. තමාට අතක් තිබ්බොත් අපායට යතත් ඒකාවත් අරගෙන යනවා යැයි සුමතිපාල සිතා ගත්තේය. හෙට උදෑසන ගංජාකාරයා මහ උළු ගෙදරින් එළියට යන්නේය. මේ ගෙවෙන්නේ අවසන් දින අවසන් රාත්රියයි. සුමතිපාලට මේ රාත්රිය බොහෝ දිගු වූයේ දෑස්වලින් නිදිමත පෙරෙමින් තිබූ නිසාය. එහෙත් ඔහු අවදියෙන්ම පසුවූයේය. ගංජා ලක්ෂ්මන්ද ඔහුට සෑහෙන දුරක සිටියත් නින්දට නොගොස් ඇඹරෙන බව සුමතිපාල නිරීක්ෂණය කළේය. අවසන් දින අවසන් රාත්රියේ සැකකටයුතු පුද්ගලයා හෙට ස්වකීය අච්චුව අවසන් කොට නිදහස්ව යෑමේ පී්රතිය විඳිනවා වන්නටද බැරි නැත. එය සුමතිපාලට මහත් අස්වැසිල්ලක් ගෙනා සිතිවිල්ලකි. සුමතිපාල අලුයම් යාමය පැමිණෙනතුරු අසීරු රාත්රිය නොනිදා පහන් කෙළේය. ඒ වනවිටත් ඔහු දින තුනක් නිදි වරා සිටියේය. අලුයම 4 පසුවෙමින් තිබුණේය. පාරේ යනෙන මෝටර් රථවල හඬ කෙමෙන් ඇසෙන්නටද පටන් ගත්තේය. එළිවෙන්නට අවසන් හෝරාවේ සුමතිපාල දින හතරක් එන්නට නොදී අල්ලාගෙන සිටි නින්දට පරාජය වූයේය. සුමතිපාලට නින්ද ගියේය. එය මිනිත්තු එකක්ද මිනිත්තු 30ක් දැයි ඔහු නොදත්තේය. දින හතරකින් ලැබූ නින්ද අප්රමාණ සුවදායී නින්දක් වූයෙන් සුමතිපාල සිහින ලොවක අප්රමාණ සැහැල්ලුවේ පාවී ගියේය. සුමතිපාලගේ පියවුණු දෙනෙතට තමා වෙත වේගයෙන් පතිත වන කිසිවක ඡායාවක් දැනුණේය. විදුලි වේගයෙන් කිසිවක තියුණු තුඩක් සුමතිපාලගේ වම් ඇසෙහි බොරු වළට කිදා බැස්සේය. චිරිස් ගා ඇසෙන් එළියට පැන්න උණුසුම් ලේ දහරාවක් මුහුණ පුරා පතිත වූයේය. දෑස් අන්ධකාරයේ ගිහිලී විදුලි වේගයෙන් නැඟී සිටි සුමතිපාල එසේ නැඟිටිමින්ම ඇසට කිදා බැස තිබූ යකඩ කූර අතින් ඇදගනිමින්ම තමා වෙත නැඹුරු වී සිටි මිනිසා පෙරළාගෙන ඇනගෙන ඇනගෙන ගියේය. ඔහුගේ මුහුණ ලෙයින් පෙඟී තිබුණේය. ඔහු උල් පහර එල්ල කෙළේ කිසිවක් නොපෙනී අඳුරේය. මහා ගාලගෝට්ටියකින් සෙසු සිරකරුවන් සුමතිපාල අල්ලා මෙච්චල් කරන විට සුමතිපාලගෙන් පහර කෑ මිනිසා ලේ විලක මැරී සිටියේය. ඒ අන් කිසිවකු නොව ජා-ඇළ ගංජා ලක්ෂ්මන්ය. හදිසි මරණ පරීක්ෂණයේදී හෙළි වූයේ සුමතිපාල ලක්ෂ්මන්ට තියුණු යකඩ උලකින් පහර 46ක් එල්ල කර ඇති බවය. සුමතිපාලගේ ඇස කෙළවරට එල්ල වූ පහර උඩුතල්ල දක්වා අඟල් 1 3/4ක් ඇතුළට බැස තිබුණේය. සිරගෙට පැමිණි මාරයා සුමතිපාලට කොකා පෙන්වා ලක්ෂ්මන් කැඳවාගෙන ගොස් තිබුණේය. ඇස්වලින්ද, මුවෙන්ද, නැහයෙන්ද ලේ ගලන සුමතිපාල බන්ධනාගාර නිලධාරීන් විසින් වහා රෝහල්ගත කරන ලදී. සුමතිපාලගේ ජම්පරය පුරා ඉහිරි තිබූ රතු පාට ලේ පැල්ලම් ඔහුගේද ලක්ෂ්මන්ගේදැයි හඳුනාගත නොහැකි වූයේය.
උදේනි සමන් කුමාර
උපුටා ගැනීම මව්බිම