අතවරවලින් ආරක්ෂා වීමට බුද්ධිමත් වෙන්න
මිනිසා ස්වභාවයෙන්ම සමාජයීයයි. ඒ නිසා සමාජය සමග කරන ගනුදෙනුවලින් තමයි ජීවිතය සකස් වෙන්නේ. මේ ජීවිතයෙ විවිධ අවධි තිඛෙනවා. ඒ ඒ අවධිවලදී අපට සමාජය එක්ක සම්බන්ධ වෙන්න විවිධ සමාජ සංස්ථා නිර්මාණය වෙලා තියෙනවා. ඒ සංස්ථාවලින් කරන්නේ මිනිසා සමාජයට සම්බන්ධ කරන එක. නැත්නම් අනුයෝජනය කිරීම. මේ දේ සිදුවෙන මුල්ම ආයතනය තමයි පවුල. එතකොට පවුල කියන්නේ මිනිසාට අත්‍යවශ්‍යම දෙයක්. මේ පවුල තුළ එකිනෙකාට කාර්යයන් පැවරෙනවා. නමුත් අප දන්නා ප්‍රායෝගික තත්ත්වය තුළ පවුලේ කාර්යභාරය හා වරප්‍රසාද නොලැඛෙන පිරිසක් අද බිහි වෙමින් පවතිනවා. ඒකට ප්‍රධාන හේතුව විදියට පවුල් සබදතා බිඳ වැටීම, යුද්ධයෙන් පවුලේ සාමාජිකයන් අහිමි වීම, ප්‍රචණ්ඩත්වය තුළ පවුල් කැඩී යෑම, විදේශ ගතවීම වගේ දේවල් දක්වන්න පුළුවන්.
පවුලක වගකීම කියන දේ භාරකරුවකුගෙන් ඉටු වෙන්නේ නෑ. භාරකරුවා හා පවුල කියන්නේ දෙකක්. පවුලක අම්මා - තාත්තා දෙන්නා එකිනෙකට වෙනස් වුණත්, ඒ දෙන්නා ඒකාබද්ධව කරන කාර්යභාරයනුත් තියෙනවා. එතෙන්දි අම්මගේ කාර්යභාරය සුවිශේෂීයි. කුඩා කාලෙදි ගැහැනු - පිරිමි දෙගොල්ලන්ටම අම්මා ඕනේ. ඒත් ගැහැනු ළමයකුගේ ජීවිතයේ වැදගත්ම අවධිය වන යොවුන් අවධියේදී ස්වභාවයෙන්ම වැඩිහිටි කාන්තාවන් විදියට අම්මාගේ මග පෙන්වීම අත්‍යවශ්‍යයි. ඒ වුණාට බිඳ වැටුණු පවුලකින් බිහිවෙන ගැහැනු දරුවකුට ඒ අවශ්‍යතා ඉටු වෙන්නේ අඩුවෙන්. ඒත් අම්මා හරි, තාත්තා හරි, දෙන්නගෙන් කෙනෙක් ඔබට අහිමි වෙලාද? නැත්නම් දෙන්නම නැතිද? ආච්චි අම්මා ළග හරි භාරකරුවෙක් හරි ළගද ඔබ ඉන්නේ? ඔබ පවුලක් අහිමි, යොවුන් වියේ සිටින ගැහැනු ළමයෙක්ද? එහෙනම් අම්මා, තාත්තා නැති අඩුව පිරිමසාගෙන ඔබ කොහොමද ජීවිතය ජයගන්නේ කියලා අපි බලමු. ඒකට ඔබට අනුගමනය කරන්න ක්‍රම තිඛෙනවා. අම්මා - තාත්තා නැහැ කියලා ජීවිතයෙන් පලා යන්න එපා.
තනියම වැඩ කරගන්න :
යොවුන් වියේ ඉන්න ඔබ මේ තත්ත්වය තුළ තමන් පිළිබඳ අධ්‍යයනයක් හා වගකීමක් භාර ගත යුතුයි. මොකද අම්මා ඔබට කරල දෙන වැඩකටයුතු ඔබට තනිවම කරගන්න සිද්ධ වෙනවා. මේ ගැන අපට ප්‍රධාන ප්‍රවේශ 4කින් අවධානය යොමු කරන්න පුළුවන්.
පැවැත්ම සඳහා අවශ්‍ය කුසලතාව :
මෙය ඔබට ඉතාම වැදගත් අවශ්‍යතාවක්. මොකද ඔබ දරුවෙක් විදියට ජීවත් විය යුතුයි. අම්මා නැති ගෙදර ඔබ ගෘහණියක්, සේවිකාවක් හෝ වහලියක් වෙන්න ඉඩ තිඛෙනවා. ඒත් ඔබට ඒ තත්ත්වය අදාළ නෑ. ඔබ ස්වභාවයෙන්ම යෞවනියක් කියන අදහස නැති වෙන්න හොඳ නෑ. හැගීම් දැනීම් සියල්ල ඔබට අයිති වෙන්නේ යෞවනියක් විදියට. ඒ නිසා ඔබේ සැබෑ ස්වරූපය යටපත් නොකර, ඔබේ හැගීම්, දැනීම් එක්ක තමයි අනෙක් වැඩ කරන්න ඕනේ. මොකද, තව අවුරුදු කිහිපයකින් ඇත්තටම ඔබ ගෘහණියක් වුණාම ඔබට ජීවිතය එපා වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. යොවුන් විය ආපසු එන්නේ නෑ. නීතිය අතින් ගත්තත් යොවුන් වියේදී ඔබට යෞවනියක් විදියට ජීවත් වෙන්න අයිතියක් තියෙනවා.
අන්තර් පුද්ගල කුසලතා :
අම්මා - තාත්තා ඉන්න පවුලක දියණියකට බාහිර අයත් එක්ක සම්බන්ධ වෙන්න තියෙන අවස්ථාව අඩුයි. ගෙදරට එන අය, නෑදෑයෝ, උත්සවවලදී, විවිධ ආයතනවලට යන්න අවශ්‍ය වෙලාවට, තර්ජනයක් පැමිණි වෙලාවට ගෙදරදී මුහුණ දෙන්නේ ඔබ නෙවෙයි. ඔබේ අම්මා හෝ තාත්තා. ඒ අය නැති වුණාම ඒ සියල්ලටම මුහුණ දෙන්න වෙන්නේ ඔබට. එතකොට ඔබට අනතුරු වෙන්න තිඛෙන ඉඩ වැඩියි. අපයෝජන, අතවරවලට ඔබ ගොදුරු වෙන්න හුගක් ඉඩ තියෙනවා. විවිධ පුද්ගලයන් තර්ජන, චාටුබස්, අනුකම්පාව, බලහත්කාරය වගේ විවිධ උපාය මාර්ගවලින් ඔබ ගොදුරු කර ගන්න එනවා. ඔබ තේරුම් ගන්න ඕනේ ඒ දේට මුහුණ දෙන්නේ කොහොමද කියලා. තමන් ගොදුරු වෙනවා වෙනුවට ආරක්ෂා වෙන්න වැඩ කරන්න. සමහරවිට නින්දා අපහාස බොරු චෝදනාවලට ලක් වෙන්නත් ඔබට සිදුවේවි. ඔබට එවිට පුළුවන් වෙන්න ඕනෙ තමන්ට නොගැළපෙන දේ ප්‍රතික්‍ෂේප කරන්න. එවිට තවත් කෙනකුට ක්‍රෝධයක් ඇති නොවෙන්න උපායශීලීව ප්‍රතික්‍ෂේප කරන්න පුළුවන්නම් ඔබට එතෙන්දි ජයග්‍රහණය කරන්න පුළුවන්.
ගැටලු විසඳීමේ කුසලතා :
හැම පුද්ගලයකුටම ජීවිතයේ ගැටලු ඇති වෙනවා. ඔබට මවුපියන්ගේ ආරක්ෂාව නැති විට ගැටලු එන්නේ තුන් හතර ගුණයකින් වැඩි වෙලා. අම්මා - තාත්තා සිටියදීත් ගැටලු ඇති වෙනවා නම් නැති වුණාම කොහොම වේවිද? ඔබට දහසක් ගැටලු ඇති වෙන්න පුළුවන්. නමුත් ඔබ ඊට මුහුණ දිය යුතුමයි. සාමාන්‍යයෙන් ඔබ ගන්න ඕනේ ඔබ වගේම ඔබ ගොදුරු කරගන්න එන කෙනත් ජයග්‍රහණය කරන විසඳුමක්. මොකද ඔබ පමණක් ජයගත්තොත් ඒක නියම විසඳුමක් වෙන්නේ නෑ. ඔබ පුරුදු වෙන්න ඕනේ ගැටලුව විසදා ගන්න. ඒකට ඔබ තුළ තිඛෙන ගැටලුව වගේම, ඒ ගැටලුවට හේතු, විකල්ප වගේම ගැටලුවට අදාළ පාර්ශ්වයන් හඳුනා ගැනීමත් වැදගත්. සමහර වෙලාවට, ඔබ විශ්වාස කරන අය වගේම ඔබට අනිවාර්යයෙන්ම සබඳතා පවත්වා ගන්න සිදුවන අය ඔබේ ගැටලුවේ පාර්ශ්වකරුවන් වෙන්න පුළුවන්. නැත්නම් ඔබ ගොදුරු කර ගන්න බලාගෙන ඉන්න අය වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේ අවස්ථාවලදී ගැටලුවට ඔබ එක්ක සම්බන්ධ වන අයගේ විවිධ අපේක්ෂා තිඛෙන්න පුළුවන්. ඔබ ඒකත් තේරුම් ගැනීම ඉතාම වැදගත්. බොහෝ වෙලාවට මතුපිටින් හෝ පළමුවෙන් පෙනෙන ගැටලුව නෙවෙයි අභ්‍යන්තරයේ හෝ පසුව දකින්න තිඛෙන්නේ.
ගැටලු විසඳීමේ මූලික පියවර :
ඔබට ගැටලුවක් ඇති වුණාම ගැටලුවෙන් පලා යන්නෙ නැතුව එය විසදා ගැනීම තමයි ප්‍රධාන වශයෙන් වැදගත් වෙන්නේ. එහිදී පළමුව ඔබ ස්ථාවරව ඉන්න. ඒ වගේම තමන් තුළ තිඛෙන නිශ්චිත සාරධර්ම එලෙසම තබා ගන්න. ඔබේ ජීවිතය ගැන යම් පරමාර්ථයක් තබා ගන්න. අනුන්ට අවශ්‍ය විදියට අයාලේ යන්න එපා. ඒ ඔස්සේ ගැටලුව දිහා බලන්න. ගැටලුව අනුව ඔබ ඊට මුහුණ දෙන ආකාරයත්, විසඳුමත් දෙකම වෙනස් විය යුතුයි. ගැටලුවට මුහුණ දෙන විට ඔබේ ඕනෑ එපාකම් දෙස විවෘතව බලන්න. ඔබට අදාළ නොවන ගැටලුවක් නම් එය ඔබට අදාළ කර ගන්න එපා. ඒ වගේම තමයි ඔබේ අවශ්‍යතා දෙස ඍජුව බලන්න. ගෙදර ආදරය අඩු වුණාම හෝ අහිමි වුණාම ඔබට බාහිර ආදරය සොයා ගෙන යන්න හිතෙන්නෙ පුළුවන්. නමුත් ඔබ මතක තබා ගන්න වයස අවුරුදු 16,17 වෙද්දි විවාහ වුණා කියලා ඔබට පවුලෙන් ලැබිය යුතු ආදරය ලැඛෙන්නේ නෑ. ඒ තුළ වෙන්නේ ඔබ නොදැනුවත්වම ගැටලුව, අර්බුදයක් බවට පත් වෙන එක. ඔබ ඔබේ ගැටලුව කළමනාකරණය කරගන්න හදනකොට ප්‍රධාන අංශ 3ක් හමුවෙනවා.
- අපිට තිඛෙන ගැටලුව මොකක්ද?
- ගැටලුවට සම්බන්ධ පාර්ශ්ව මොනවාද?
- ගැටුමේ ක්‍රියාවලිය මොකක්ද?
ඔබට මුහුණ දෙන්න සිදුවෙන ගැටලුවක් මේ අංශ 3 ඔස්සේ අපට සලකා බලන්න පුළුවන්. ඔබව කෙනෙක් අපයෝජනයට ලක් කරන්න එනවා නම් කෙළින්ම හෝ වක්‍රව එය සිදුවිය හැකියි. ඒක තමයි ගැටලුව. එතකොට මේකට නීතිමය ආරක්ෂාවක් නෑ. ඒ නිසා ඔවුන් යෝජනාවක ස්වරූපයෙන් ඔබට සමීප වෙන්න උත්සාහ කරාවි. ඔවුන් අපයෝජකයන් කියලා හඳුන්වන්න පුළුවන්. ඒ තමයි ගැටලුවට සම්බන්ධ පාර්ශ්වය. සමහරවිට ඒ ඔබේ ළගම ඥාතියෙක් වෙන්නත් පුළුවන්. ඊළගට මේ අය ඔබව ගොදුරු කර ගන්න හදන සැලැස්මේ ක්‍රියාවලිය මෙකක්ද කියලා බලන්න.
මේ අපයෝජකයන් මුලින්ම කරන්නේ ඔබත් එක්ක සබඳතාවක් හදා ගන්න එක. පස්සේ ඒක කැමැත්තක් බවට පත් කර ගන්නවා. පස්සෙ ඔබව රවටනවා. තනියම ඉන්න අවස්ථා නිර්මාණය කර ගන්නවා. ඊට පස්සේ බෑ කියන්න බැරි තත්ත්වයට පත්කර ගන්නවා. අන්තිමට ඔහුගේ අවශ්‍යතාව ඉටු කර ගන්නවා. ඊට පස්සේ පොලිසි ගියා කියලා ගැටලුව විසඬෙන්නේ නෑ. මොකද, තර්ජන, අපකීර්තිය, මානසික අසහනය වගේ දේවල් ඔබගෙන් ඉවත් වෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා ගැටලුව ඇති වෙන්න කලින් ගැටලුව හඳුනා ගන්න ඔබ කටයුතු කරන්න. එහෙම වුණොත් අම්මා, තාත්තා හෝ පවුලක් නෑ කියලා ඔබ අසාර්ථක වෙන්නේ නෑ.
උපුටා ගැනීම මව්බිම
