දෙයියන්ගෙ ලෙඩක් හැදුණොත් පරිස්සම් වෙන්න කියන්නෙ ඇයි?
පැපොල
පැපොල නමින් හඳුන්වන මෙම රෝගයට හේතු කාරක වන්නේ “හර්පීස්” නමැති වෛරසයයි. මෙම වෛරසය ආසාදනය වීමෙන් පැපොල නම් රෝගය බෝවීමට හැකිය. මෙය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට ඉතා ඉක්මනින් බෝවන නිසා ඒ පිළිබඳ දැනුම්වත්ව සිටීම වැදගත්ය.
රෝග ලක්‍ෂණ
- උණ
- සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව
- කැස්ස
- ඇඟපත රුදාව
- බිබිළි
සාමාන්‍යයෙන් මෙම බිබිළි ඇතිවන්නේ රෝගය වැලඳී පැය 48-72ක් අතර කාලයේදීය. එහෙත් වතුර සහිත බිබිළි ඇතිවන්නේ ටික දිනක් ගතවූ පසුවය. පැපොල රෝගය වැලඳී දින 14ක් යනතුරු ශරීරයේ ප්‍රදාහයෙන්ම ප්‍රතිශක්තිය ජනනය කරයි. එම දින 14 තුළම මෙම රෝගය අන් අයට බෝවීමේ වැඩි ඉඩකඩක් පවතියි. අලුතින් නැවත නැවත බිබිළි ඇතිවන තුරුම මෙය අන් අයට බෝවීමට හැකියි. නමුත් අද බටහිර වෛද්‍ය ක්‍රමයේ මෙම රෝගය පාලනයට විවිධ ඔෟෂධ වර්ග සොයාගෙන ඇත.
බෝවීම වැළැක්වීමට
පැපොල රෝගය වැලඳී පැය 72ක් ඇතුළත හඳුනා ගතහොත් බිබිළි ඇතිවීම හා බෝවීම වළක්වා ගැනීම සඳහා නිසි ප්‍රතිකාර වෛද්‍යවරුන් අද නිර්දේශ කරයි. බෝවීම වැළැක්වීමට ඇති මෙම එන්නත ඔබ නියමිත කාලය තුළ එන්නත් කිරීමට වගබලා ගන්න. ඔබ එවැනි රෝගියකු අසල ගැවැසීමෙන් ඔවුන්ගේ කැස්සෙන් පවා මෙම රෝගය බෝවීමට පුළුවන. සාමාන්‍යයෙන් මෙම රෝගය ආසාදනය වී පළමු බිබිළ ඇතිවීමට දින 14ක් පමණ ගතවේ. බිබිළි ඇතිවීම සමඟම යන්තම් උණ ගති මතුවන විටම මෙම එන්නත් ලබා ගැනීමෙන් රෝගය වැලඳීම පාලනය කරගත හැකියි. පැපොල රෝගයෙන් හටගන්නා බිබිළි කැඩීගොස් වියළී කබොල්ලක් සේ සෑදෙන තෙක් බෝවීමේ අවදානම පවතියි. මෙලෙස හටගන්නා කැළැල් මැකීයෑමට මාස 3ක් පමණ ගතවේ. නමුත් උග්‍රව පැපොල රෝගය වැලඳීමෙන් වකුගඩු අකර්මණ්‍යතා වුවද පසුව මතුවීමට පුළුවන. මෙම වෛරසය ස්නායු ගැටිතිවල හටගන්නා නිසා මෙය බොහෝ විට පවතින්නේ නිද්‍රාගතවය. නමුත් වෙනත් රෝගයක් සමඟ මෙය වැඩි අවදානමක් සහිතව නැවැත ඇතිවීමටත් පුළුවන. මෙම රෝගය වැලඳී දින 14කින් පසුව ස්නානය කළ යුතු වන්නේ එම විසබීජ ඉවත් වීමටය.
ආහාර
මෙම රෝගයෙන් ශරීරය දුර්වල වන නිසා පෝෂණීය ආහාර ගැනීමට අවධානය යොමු කළ යුතුය. විශේෂයෙන්ම ප්‍රෝටීන් බහුල ආහාර ප්‍රධාන වේ. (ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක්‍රමයේ මස්, මාංස මේ සඳහා අනුමත නොකළද බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී එය එතරම් තැකීමක් නොකරයි)
සරම්ප
මෙම රෝගයත් ආසාදනය වන්නේ වෛරසයක් මඟිනි. මෙම වෛරසය වාතය මඟින් රෝගියාගේ ශ්වාසනාලයට ඇතුළු වෙමින් රෝගය ඇති කරවයි. වැලඳුණු විට උණ, කැස්ස, නාසය තෙත් වීම හා ඇස් රතුවීම ආදී රෝග ලක්‍ෂණ පෙන්වයි. පසුව සමෙන් ඉහළට මතුවුණු රතු පැහැති බිබිළි ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වේ.
බෝවීම
මෙම වෛරසය වැඩි වශයෙන්ම වාතයට මුසුවූ සෙම හා සොටු ආදියෙන් ව්‍යාප්ත වෙයි. බෝවී දින 9ත් 12ත් අතර කාලය ඇතුළත කිසිදු රෝග ලක්‍ෂණයක් නොපෙන්වීම මෙහි විශේෂත්වයයි. එම වෛරසය ශරීරය තුළම වර්ධනය වෙමින් බිබිළි මතුවෙමින් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් පැතිර යයි. උණ ගතිය ඇති වී දින 2ක් පමණ ගතවූ පසුත් මෙම බිබිළි ඇතිවන අවස්ථා ඇත. සාමාන්‍යයෙන් සති 2ක් පමණ තිබී ක්‍රමයෙන් රෝගය පහව යයි. මෙය වෛරසයක් මඟින් ආසාදනය වන රෝගයක් නිසාම මේ සඳහාම විශේෂිත වූ ඔෟෂධයක් නිශ්චිතවම සඳහන් කළ නොහැකිය. නමුත් සරම්ප නිසා ඇතිවන වෙනත් සංකූලතා සඳහා ඔෟෂධ වෛද්‍යවරුන් නිර්දේශ කරයි. එම සංකූලතා නම්,
- බඩ බුරුල්ව යෑම
- නිව්මෝනියාව
- මැද කනේ ආබාධ
- ඇස තුවාල වීම
මෙම තත්ත්ව පාලනයට ඔබ සුදුසු වෛද්‍යවරයකු වෙත ගොස් ප්‍රතිකාර ලබාගත යුතුය. ප්‍රතිශක්තිය අඩු අයට සරම්ප වැලඳීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක්ද පෙන්වයි.
- විටමින් “ඒ” උෟනතාව ඇති අය
- මන්දපෝෂණය ඇති අය
- ගර්භණී කාන්තාවන් මේ සඳහා වැඩි අවදානමක් පෙන්වන අය අතර වේ.
මෙම රෝගය නිශ්චිත ඔෟෂධයක් නියම නොකරන නිසාම වේදනා නාශක නිර්දේශ කරමින් උණ ගතිය අඩු කිරීමට සලස්වයි. එය නිව්මෝනියා තත්ත්වයට වර්ධනය වුවහොත් වෛද්‍යවරු ප්‍රතිජීවක ඔෟෂධ ලබා දෙයි. නමුත් මේ සඳහා ඇස්ප්‍රීන් වර්ගයේ ඔෟෂධ නිර්දේශ නොකරයි.
කුඩා දරුවන්ට
මෙම රෝගය බොහෝ විට ආසාදනය වන්නේ කුඩා දරුවන්ටය. කුඩා දරුවන්ට MMR යන නමින් නිර්දේශ කරන එන්නත ලබා දෙන්නේද මෙම රෝගයෙන් දරුවන් ආරක්‍ෂා කර ගැනීමටය. එම එන්නත ලබානොදුන්නොත් 90%ක් පමණ දරුවන්ට මෙම රෝගය වැලඳීමේ අවදානම පවතියි.
ආහාර
දිරවීමට පහසු සරල ආහාර වර්ග ගැනීම වඩාත් සුදුසු වන අතර උණ ගතිය පවතින නිසා දියර ආහාර වැඩි වශයෙන් ගන්නා ලෙසත් වෛද්‍යවරු පවසති.
කම්මුල්ගාය
මෙම රෝගයත් පැතිරෙන්නේ වෛරසයක් මඟිනි. කම්මුල දෙපස ඛේට ග්‍රන්ථි ඉදිමීමට ලක්වෙමින් වේදනා ඇති කරවීම නිසා මෙය කම්මුල්ගාය ලෙස හඳුනා ගනියි. කම්මුල්ගායද ඉතා ඉක්මනින් පැතිර යන රෝගයකි.
බෝවීම
මෙය බෝවන්නේ කෙළ, සෙම හා සොටු ආදියෙනි. ප්‍රතිශක්තිය අඩු අයට මෙම රෝගය වැලඳීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක් පෙන්වයි. මෙම රෝගය වැලඳී දින 18ක් පමණ යනතුරු කිසිදු රෝග ලක්‍ෂණයක් නොපෙන්වුවද පසුව සාමාන්‍ය උණ ගතිය, ඇඟපත වේදනාව හා හකු දෙපස ඛේට ග්‍රන්ථි ඉදිමීම ආදී රෝග ලක්‍ෂණ ඇති කරවයි. මෙම රෝග ලක්‍ෂණ පෙන්වන දින 10ක් පමණ වූ කාලය තුළ මෙම රෝගය අන් අයට බෝවීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක්ද පවතියි. නමුත් මෙම රෝගය පහව යන්නේ කිසිදු ප්‍රතිකාරයක් නොමැතිව ඉබේමය.
රෝග ලක්‍ෂණ වෙනස්වීම
මෙම රෝගයට ගොදුරු වන අයගෙන් 20%ක් පමණ පිරිසකට කිසිදු රෝග ලක්‍ෂණයක් මතුපිටට නොපෙන්වන අවස්ථා ඇත. නමුත් මෙම රෝගය බෝවීමේ අවදානම නම් මෙම තත්ත්වයේදී වුවද පවතින්නකි. පිරිමි පාර්ශ්වයේ (වැඩිහිටි) අයට කම්මුල ඉදිමීමත් සමඟ වෘෂණ කෝෂවල ග්‍රන්ථි ඉදිමීමේ අවදානමක්ද පැවැතීමට පුළුවන. මෙවන් තත්ත්වයක් ඇතිවුවහොත් පසුව පුරුෂයන්ගේ සරුභාවයටද මෙය බලපෑම් කළ හැකිය.
ප්‍රතිකාර
පෙර සඳහන් කළ ආකාරයට මෙම රෝගයට නිසි ප්‍රතිකාරයක් නිර්දේශ නොකරයි. රෝගියා සුවය ලැබීමට නම් හොඳින් විවේකය ලබාගත යුතුය. මේ සඳහා පැරසිටමෝල් ඔෟෂධ නිර්දේශ කළද ඇස්ප්‍රීන් වර්ගයේ ඔෟෂධ නම් සුදුසු නොවේ. මඳ රස්නෙ සහිත ජලයෙන් කට සේදීමෙන්ද තරමක සුවයක් ලබාගත හැකිය. වැඩිපුර ජලය පානය කරමින් සරල ආහාර ලබා ගැනීම වඩාත් සුදුසු බව වෛද්‍යවරුන්ගේ මතයයි. ඉහත කී රෝග ඇති කිරීමට බලපෑම් කරන වෛරසයන්ගෙන් ආරක්‍ෂා වීමට ඔබ වගබලා ගත යුතු වන්නේ එබැවිනි. ඔබේ සනීපාරක්‍ෂාව පිළිබඳ සැලකිලිමත් වෙමින් අවට පරිසරය පිරිසුදුව තබා ගතහොත් මෙවැනි රෝග පැතිරීමේ අවදානමින් ඔබටත් ආරක්‍ෂා වීමට හැකිවේවි. දෙයියන්ගෙ ලෙඩක් හැදුණොත් පරිස්සම් වෙන්න කියන්නෙ ඇයි?
වෛද්‍ය තුසිත කහදූව කොළඹ ජාතික රෝහලශාලිකා රංගනී සමරදිවාකරඋපුටා ගැනීම මව්බිම පුවත්පත
