පිළිකා නසන්න අඹවලට පුළුවන්
ලෝකයේ කොයි තරම් පලතුරු තිබුණත් ඒ සෑම පලතුරක් අතර ප්‍රමුඛතම පලතුර මොකක්ද ඇහුවොත් පිළිතුර තමයි අඹ. අඹ පලතුර ඒ තරමටම අප ජීවිත හා ඉතාම සමීපයි. ආහාරයක් ගත්තම කොයිතරම් අතුරුපස ගත්තත් පුංචි හරි අඹ කෑල්ලකුත් කන්නත් අපි අමතක කරන්නෙ නෑ. ඒ වගේම පලතුරු නොකන අය පවා අඹ පලතුර ආහාරයට ගන්නෙ නැතිව ඉන්නෙත් නෑ. ඒ තරමටම අඹ පලතුර අප ජීවිතය සමඟ ඉතාම සමීපයි. පූජා වට්ටියක් ගත්තත් කොයි පලතුර නැති වුණත් එහි අඹ අන්තර්ගතයි. ඒ වගේම පත්තිනි මවගේ එක් උපතක් ගැන පවසන ඓතිහාසික කතාවක අඹයෙන් උපන් පත්තිනි මවු ගැනත් සඳහන් වෙනවා. ඉතිහාස මූලාශ්‍රවලත් එවන් සුවිශේෂිත්වයක් හිමිවී තිබෙන අඹ සිංහල සාහිත්‍යයෙත් විවිධ වර්ණනා අතරට සම්බන්ධයි. දිව්‍ය ලෝකයේ අමා රස කෙබඳුද මනුෂ්‍ය ලෝකයේ ඒ තරමටම අඹ වැදගත් යැයි මතයක් තිබෙනවා.
බුදුන් වහන්සේගේ සමයේ සිටම අඹ ශාකයට හිමිවන්නේ ඉතා විශේෂ තැනක්. බුදු හිමි පවා සමවත් සුවයෙන් වැඩ සිටින්න විශාල අඹ උයන් භාවිත කළා කියලත් බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ සඳහන් වෙනවා. ඒ වගේම ඓතිහාසික මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගේ වැඩමවීමේ අවස්ථාවේදීත් අඹ ශාකය භාවිතයට ගෙන පැන කිහිපයක් ගොඩනැඟුණා. තවත් කරුණක් තමයි විවිධ පුද්ගලයන්ට බෝවන රෝග වැලඳුණාම අතීතයේ ඔහු සිටින නිවෙසේ ප්‍රධාන උළුවස්සේ අඹ අත්තක් එල්ලීමටත් අපේ පැරැණි මුතුන්මිත්තන් පෙලැඹුණා. එයට හේතුව තමයි අඹවල පවතින විශේෂ රසායනික සංයෝගී ගන්ධය හරහා රෝග විසබීජ නාශනය කිරීමේ හැකියාවක් එහි පැවැතීම. ඒ වගේම විවිධ හින්දු උත්සවවලදීත් අඹ අතු එල්ලීම දක්නට ලැබෙනවා. ඒ වගේම තමයි අපේ පැරැණි ජන මතයට අනුව අනංගයාගේ මල් හීසරේ මල් වර්ග 5ක් පවතිනවා. එහි එක් මලක් තමයි අඹ මල. ඒ විතරක් නෙවෙයි අතීතයේ පටන්ම විවිධ ශාන්තිකර්මවලදී ආතුරයා වටා ඇතිරීමටත් අඹ කොළ යොදාගෙන තිබෙනවා. අතීතයේ සිටම අපේ පැරැණි දෛවඥ මතවලට අනුව නිවෙසක ඉදිරිපිට රෝපණය කළ යුතු ශාක හා නොකළ යුතු ශාක නම්කර තිබෙනවා. ඒ අනුව අඹ කියන්නේ නිවෙසක ඉදිරිපස උළුවස්සට මුහුණලා පැවැතීමට සුදුසු අගනා ශාකයක්. අඹ ගස ගෙඩිවලින් බර වුණාම එය නිවෙසේ සෞභාග්‍යයේ සංකේතයක් කියලයි අපේ පැරැණි මුතුන්මිත්තන් කිව්වේ. ඒ වගේම තමයි නිවෙසක ඉදිරි උළුවස්සට මුහුණලා අඹ ගසක් පවතිනවා නම් ඒ නිවෙස වැසි කාලවලදී ඇතිවන අකුණු සැරවලින් ආරක්‍ෂා වෙනවා. මෙය අපි විමර්ශනාත්මකව තහවුරු කරගත් දෙයක්. නිවෙස ඉදිරිපිට අඹ ගහක් තිබෙනව නම් නිවෙස දෙසට එන අකුණු සර ඇදගෙන වීසි කරන්න පුළුවන් බලයක් අඹ ගස් සතුව පවතිනවා. ඒ වගේම තමයි අධික ඝෝෂාකාරී ශබ්ද පවතින ස්ථානවල හැකිතාක් අඹ ගස් රෝපණය කිරීමෙන් ශබ්දය නිසා පරිසරයට ඇතිවන දූෂණය වළක්වන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ අඹ ශාකය සතුව ශබ්දය අවශෝෂණය කිරීමේ විශේෂ හැකියාවක් පවතිනවා. ඉන්දියාවේ කල්ප වෘක්‍ෂය ලෙස හඳුන්වන අඹ ශ්‍රී ලංකාවෙත් විවිධ රජවරුන් උයන් ගණන් රෝපණය කළ බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙනවා. අපි හැමෝම දන්නේ. අඹ කියන්නේ හොඳ රසවත් පලතුරක්, එහෙමත් නැතිනම් රසවත් වෑංජනයක් කියලා විතරයි. නමුත් අඹ කියන්නේ අපේ දේශීය ආයුර්වේද වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රයට අනුව හොඳ ගුණවත් ආයුර්වේද ඔෟෂධයක්. නිජභූමිය පිළිබඳ නිශ්චිත තොරතුරක් නැති වුණත් මෙහි නිජබිම දකුණු ආසියාවේ වෙන්නත් පුළුවන්. මොකද බුද්ධ කාලේ සිටම අඹ බෞද්ධ සාහිත්‍යයෙත් සඳහන් වන නිසා. පිලිපීනය, ඉන්දියාව, පාකිස්තානය වගේ රටවල පවතින අඹ Anacadiaceae කුලයට අයත්වන පලතුරක්. මෙහි උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය Mangiferaindica.
මධ්‍යම හා විශාල ප්‍රමාණයේ ශාකයක් වන අඹ වර්ෂයේ කිහිප වතාවක් ගෙඩි හටගන්න ශාකයක්. මීටර් 8 සිට 30ක් වගේ ප්‍රමාණයක් දක්වා උසකින් සමන්විත වන අඹ ලංකාවේ නිවර්තන කලාපයේ බහුලවම පවතිනවා. අඹ වර්ග රාශියක් අතුරෙන් පැපොල් අඹ, යාපනේ අඹ, රට අඹ, මී අඹ, වල් අඹ, ගිරා අඹ ආදී අඹ වර්ග රාශියක් පවතිනවා. ඒ වගේම විවිධ බද්ධ කිරීම් නිසා නව තාක්‍ෂණය හරහා බිහිවන අඹ වර්ගත් පවතිනවා. අපේ දේශීය ආයුර්වේද ශාස්ත්‍රයට අනුව අඹ ප්‍රභේද 3ක් පවතිනවා. එනම් ආම්ර, කෝෂාම්ර සහ රාජාම්ර යන ප්‍රභේද තුන. ආම්ර කියන්නේ සාමාන්‍ය අඹ වර්ග. කෝෂාම්ර කියන්නේ කොහු අඹ. රාජාම්බර කියන්නේ ප්‍රමාණයෙන් විශාල අඹ. පොදුවේ මේ සෑම අඹ ගෙඩියකම ශරීරය පුෂ්ටිමත් කිරීමේ ගුණය, ශරීරය ප්‍රිය කිරීමේ ගුණය, අතීසාරය, වමනය වගේ රෝග තත්ත්ව නැති කිරීමේ ගුණය පවතිනවා. ඖෂධ පිණිස අඹ ගසේ ගෙඩි, මල්, කොළ, අඹ ඇට මද, ගසේ පොත්ත, මුලේ පොත්ත සහ අඹ මැලියම් ගන්නවා. ඒවා උපයෝගී කරගනිමින් රෝග රැසකට ගුණ දෙන ඖෂධ ඔබට නිවෙසේ සිටම සාදා ගන්න පුළුවන්. අපේ දේශීය ආයුර්වේදයට අනුව චූත, ආම්ර, වසන්ත දූත්‍ය වැනි නම්වලින් අඹ හඳුන්වනවා. චූත කියන්නේ ඉරීම මඟින් යුෂ ආහාරයට ගන්නා ගෙඩියක් නිසයි. ඒ වගේම ආම්ර කියන්නේ නිරෝගී බව හා බලය ලබා දෙන්නා කියන අදහස. වසන්තය එන බව කලින් පවසන්නා යන අරුතෙනුයි මෙය වසන්ත දූත්‍ය යන නමින් හඳුන්වන්නේ. අඹ ශාකයේ ඔෟෂධ කොටස් පොදුවේ ගත්තොත් වාත, පිත්ත සහ කඵ යන ත්‍රිදෝෂයම සමනය කළ හැකි ගුණයෙන් සමන්විතයි. මේ ඖෂධය ශරීරයේ අභ්‍යන්තරයේ වගේම බාහිරවත් ප්‍රතිකාර ලෙස ගන්න පුළුවන්.
ලේ නවත්වන ඔසුවක් අඹවලින්
- යම්කිසි පුද්ගලයකුට කැපීම්, කෙටීම් වගේ ක්‍රියාවකදී ශරීරයේ තුවාලයක් වුණොත් අධික ලෙස ලේ වහනය වනවා නම් අඹ මුලේ පොතු, අඹ මල්, අඹ ඇට මද සහ අඹ පත්‍ර එකට කොටා ඒ තුවාලයේ ආලේප කරන්න. ලේ වහනය වීම ක්‍ෂණිකව නතර වෙනවා වගේම මේ ආලේපනය දින කිහිපයක් දෛනිකව තුවාලයේ ආලේප කළොත් ඉක්මන් සුවයක් ලබන්න පුළුවන්.
- ඒ විතරක් නෙවෙයි යම්කිසි වැඩක් කරන විට වැටීමක් වෙලා තැළීමත් සමඟ තුවාලයක් වුණොත් අඹ පොතු, මාදං පොතු, කුඹුක් පොතු සමව අරගෙන කොටා එය වැසෙන්න ජලය දමා රැයක් වසා තබා උදේම එය පෙරාගෙන මී පැණි සමඟ බොන්න. දින කිහිපයක් එය කරනවා නම් තුවාලය ඉක්මනින් සුව වෙනවා. ඒ වගේම රුධිරය ගලන අර්ශස්වලටත් ඒ ඖෂධය ගුණදායකයි.
- ගොඩක් ගෘහණියන්ට දෛනිකව පීඩා ගෙන දෙන රෝගයක් තමයි හන්දි ආශ්‍රිතව හටගන්නා වේදනාව. එවන් හන්දි වේදනා රෝගීන් අඹ කොළ අරගෙන පුච්චා ඒ අළු වේදනා සහිත සන්ධිවල ආලේප කරන්න. ශූලහර, සර්ෂපාදී තෙල සමඟ මිශ්‍ර කර ගානවා නම් තවත් ගුණයි.
- ඒ වගේම තමයි හන්දි රෝග සඳහා අඹවලින් සාදාගන්න පුළුවන් තවත් හොඳ ඖෂධයක් තිබෙනවා. අඹ මැලියම් අරගෙන දෙහි ඉස්ම, කෝමාරිකා ඉස්ම, කහ සමඟ මිශ්‍ර කර හොඳින් අඹරා වේදනා සහිත සන්ධිවල ආලේප කරන්න.
මඩ පාගන පොඩි දරුවන්ට අඹ මැලියම්
ඇතැම් විට කුඩා දරුවන් මඩ පෑගීම නිසා හෝ දිගින් දිගටම මඩෙහි සෙල්ලම් කිරීම නිසා ඇඟිලි පුරුක් ඇතුළෙන් පැසවීම්, වණ වීම් ඇතිවන්න පුළුවන්. එවන් අවස්ථාවලදී අඹ ගසේ පොත්තේ මැලියම් දෙහි ඉස්මෙන් අඹරා ඒ වණ වූ තුවාල මත ආලේප කරන්න.
අඹවලින් හදන ඔබ නොදන්නා බීම
වසරේ අධික උෂ්ණ කාලවලදී නිවෙසේ ඉන්න අවස්ථාවලදී වුණත් ශරීරයේ දැඩි උණුසුම් බව නිසා දහදිය බිබිළි හටගෙන ඔබ පීඩා විඳින්න පුළුවන්. නමුත් ශරීරයට සිසිලසක් ලබා දෙන්න අඹ ගෙඩියක් අරගෙන උණු අළු පල්ලේ තම්බා එය රන්වන් පැහැය වුණාම මිරිකා ඇඟේ ආලේප කර පැය භාගයකට පමණ පසුව නාන්න. එමඟින් ඇඟට සිසිලසක් දැනෙනව වගේම දහදිය බිබිලි පවා නැති වෙනවා. ඒ විතරක් නෙවේ අධික උෂ්ණ කාලවලදී ශරීරයට සිසිලසක් ලබන්න හොඳ රසවත්, ගුණවත් පානයක් හදාගන්නා ආකාරය මම කියන්නම්. පැසුණු අඹ ගෙඩි කිහිපයක් අරගෙන උණු අළු පල්ලෙ තම්බා නිවුණාට පසුව හොඳින් මිරිකා එහි යුෂ බඳුනකට දමා ගන්න. ඉන්පසු එයට අවශ්‍ය පදමට වතුර මිශ්‍රකර එයට මිංචි කොළ ඉස්ම ස්වල්පයක් එක්කර දෙහි ස්වල්පයක්, ලුණු සහ සීනිත් පදමට මිශ්‍ර කර පානය කරන්න. අධික උෂ්ණයට වගේම දාහය දමන වෙලාවලටත් එය ඉතාම ගුණවත්, රසවත් අඹ පලතුරු පානයක්.
කෑම අරුචියට අඹ චට්නි
බොහෝ දෙනකුට පවතින පීඩාවක් තමයි කෑම අරුචිය. කොතෙක් බඩගිනි වුණත් කෑම අප්‍රියතාවකින් පෙළෙනව නම් හොඳින් පිසගත් අඹ චට්නියක් සාදාගෙන කෑම කෑවොත් ඒ තත්ත්වයෙන් මිදෙන්න පුළුවන්. එය සාදාගන්නෙ මෙහෙමයි. පැසුණු අඹ ගෙඩි කිහිපයක් අරගෙන කැබැලිවලට කපාගන්න. ඒ අඹ කැබැලි විනාකිරි ස්වල්පයකට මිශ්‍ර කර හොඳින් ළිපේ තම්බාගන්න. තැම්බීගෙන එන විට එයට කෑලිමිරිස්, එනසාල්, කරාබු නැටි, කුරුඳු පොතු ස්වල්පයක් මිශ්‍ර කර ඇති පදමට ලුණු සහ සීනි එක්කර පදම එනතුරු තම්බා ළිපෙන් බාගන්න. නිවුණු පසු වීදුරු බෝතලයකට දමා ආහාර ගන්න වෙලාවේදී ස්වල්පය බැගින් මිශ්‍ර කර ආහාරයට ගන්න.
මාස් ශුද්ධියේ වේදනාව නසන හැටි
වේදනා සහිත මාස් ශුද්ධියකදී හෝ රක්ත අර්ශස් අවස්ථාවකදී අඹ ගසේ පොතු අරගෙන මඳක් වියළා එය තම්බා උදේ-සවස පානය කරන්න.
ඉක්කාව නවත්වන අඹ දුම
ඇතැම්විට තදබල ලෙස ඉක්කා හටගන්න අවස්ථා තියෙනවා. එවන් අවස්ථාවකදී අඹු අඹ පත්‍ර ගිනි කබලෙ බැද දුම ආඝ්‍රාණය කරන්න. ඉක්කාව නවතිනවා.
අක්මා රෝග නසන්නත් අඹවලට පුළුවන්
සෙම සහිත සීදම් සහිත අතීසාරය අවස්ථාවලදී ලේ මිශ්‍රව අර්ශස් රෝගය හටගන්න පුළුවන්. එය ඇතිවන්නේ උදරයේ තදබල වේදනාවත් සමඟයි. එවන් අවස්ථාවකදී අඹ ඇට මද කිහිපයක් වියළාගෙන හොඳින් කුඩු කර එයට උක් හකුරු ස්වල්පයක් මිශ්‍ර කර දිනපතා උදේ-සවස දෙවරක් බැගින් දින කිහිපයක් පානය කරන්න. ඒ විතරක් නෙවෙයි අක්මා ආශි්‍රත රෝග, සෙංගමාලය වැනි රෝග අවස්ථාවලදී ඉදුණු අඹ යුෂ අරගෙන එයට මී පැණි ස්වල්පයක් මිශ්‍රකර පානය කරන්න දෙන්න. එමඟින් අක්මා රෝග සමනය වී ශරීරයට ජවය, ශක්තිය ලැබෙනවා. ඒ වගේම අඹවල පවතින පොටෑසියම්, ඛනිජ ලවණ වැනි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ නිසා ශරීරයේ රුධිර පීඩනය පාලනය කරන්නත් ඒ පානය ගුණයි.
මලබද්ධයට කොහු අඹ
කොහු අඹ මෙයට ඉතාමත් උචිතයි. මලබද්ධය ඇති රෝගීන් දිනකට වරක් හෝ කොහු අඹ ගෙඩියක් ආහාරයට ගන්නව නම් මලබද්ධයෙන් මිදෙන්න පුළුවන්.
කන්න හොර දරුවන්ට මෙන්න අඹ බෙහෙත
කුඩා දරුවන්ට ආහාර ලබාදීමේදී අපේ මවුවරුන් ඉමහත් අපහසුතාවට පත්වෙනවා. මොකද කුඩා දරුවන් ආහාර ගන්නව හොරයි. ඒ නිසා ශරීරය කෘෂ වී ශරීරය අප්‍රාණික වන්න පුළුවන්. එවන් දරුවන්ට ශරීරයේ පෘෂ්ටිය ලබාදිය හැකි රසවත් ඖෂධීය පානයක් අඹ සම්පාදිතව දෙන්න පුළුවන්. ඉදුණු අඹ කැබැලි කිහිපයක් බ්ලෙන්ඩර් කර ඒ යුෂට එළකිරි ස්වල්පයක් මිශ්‍ර කර දිනකට එක් වේලක් බැගින් දෛනිකව දෙනව නම් දරුවන්ගේ බර වැඩිවෙනවා. සිරුර පෘෂ්ටිමත් වෙනවා. ඒ වගේම සවිශක්තියත් වැඩි වෙනවා. මෙය කුඩා දරුවන්ට පමණක් නෙවෙයි. වැඩිහිටියන්ටත් ගුණදායකයි.
තරුණ වෙන්න අඹ කන්න
අඹ කියන්නේ කැල්සියම්, පොටෑසියම්, විටමින් ඒ, ඕ, ඛ්, ඛනිජ ලවණ ආදී පෝෂ්‍ය පදාර්ථ රාශියකින් සමන්විත පලතුරක්. ඔබ දිනපතා අඹ පලතුරක් ලෙස ආහාරයට ගන්නව නම් ශරීරයේ දීප්තිමත් බවක්, මුහුණේ පැහැපත් බවක්, කාන්තිමත් බවක් ලබන්නත් පුළුවන්. ඒ වගේම ඇස් ආශි්‍රත රෝග නැතිකර දීප්තිමත් ඇස් දෙපළක් ලබන්නත් අඹ පලතුරක් ලෙස ගැනීම වැදගත්. තවත් වැදගත් කාරණයක් තමයි අඹවල පවතින පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සංයෝග නිසා මෙම පලතුර ප්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණයෙන් යුත් පලතුරක්. ඒ නිසා දිනපතා අඹ පලතුර ආහාරයට ගන්නව නම් වයසට වඩා තරුණ පෙනුමක් ලබන්නත් ඔබට පුළුවන්.
අඹ කා නසපු පිළිකා
අඹ වෑංජනයක්, චට්නියක් හෝ පලතුරක් ලෙස දෛනිකව ආහාරයට ගන්නව නම් විවිධ පිළිකා හටගැනීමේ අවදානමත් එමඟින් නැති වෙනවා. ලියුකේමියා, බඩවැල් ආශි්‍රත පිළිකා, පුරස්ථි ග්‍රන්ථ ආශි්‍රත පිළිකා වගේ පිළිකා සුවයටත් අඹ පලතුර ගුණදායකයි. එය පර්යේෂණ මට්ටමෙන් පවා තහවුරු කරගත් දෙයක්.
බඩදරු අම්මලාට මැංගෝ මිල්ක්ෂේක් එකක්
ගර්භණී කාන්තාවන්ට අවශ්‍යම දෙයක් තමයි පෝෂණය. කුසේ සිටින දරුවාටත්, මවටත් යහපත් ජීවන රටාවක් ලබන්න නම් නිරන්තරයෙන්ම පෝෂණීය ආහාර ගත යුතුයි. එවන් ගර්භණී මවුවරුන්ට ශරීර ජවය පෝෂණය ලබන්න 'මැංගෝ මිල්ක්ෂේක්' එකක් සාදාගන්න හැටි මම කියන්නම්. ඉදුණු අඹ ගෙඩි කිහිපයක් අරගෙන කැබැලිවලට කපා එළකිරි ස්වල්පයක් එයට මිශ්‍ර කර වැනිලා ස්වල්පයක්, සීනි ස්වල්පයක් එයට මිශ්‍ර කර අවශ්‍ය නම් එයට අයිස්ක්‍රීම් ස්වල්පයකුත් එක්කරලා මඳක් ශීතකරණයේ තබා ගර්භණී මවුවරුන් ආහාරයට ගන්නව නම් එය ගුණයි. මෙය නිවෙසට අමුත්තෙක් ආවාම පිළිගන්වන්නත් සුදුසු ආහාරයක්.
දියවැඩියාවට ගුණ දෙන අඹ මල් පානය
බොහෝ දෙනෙක් හිතන්නේ දියවැඩියාව රෝගයෙන් පෙළෙන අයට අඹ අගුණයි කියලා. නමුත් එය මිථ්‍යා මතයක්. දියවැඩියාව රෝගයෙන් පෙළෙන අය අඹ මල් අරගෙන වියළා මඳක් කුඩුකර ගොට්ටකට දමා උණු වතුරෙන් තම්බා එය දිනපතා තේ වගේ පානය කරනව නම් ගුණයි. ඒ වගේම අඹ දලු මඳ පවනේ වියළා කැබැලි කර බෝතලයකට දමා දිනපතා රාත්‍රියේ වතුර වීදුරුවකට ඒ කුඩු ස්වල්පයක් දමා රැයක් තබා උදේට පෙරා පානය කරන්න. දින කිහිපයකින් ශරීරයේ සීනි මට්ටම පාලනය වී තිබෙන බව ඔබට දැනගන්න පුළුවන්.
බඩ යනවා නම් මෙන්න බෙහෙත
ඇතැම් විට උදෑසන හෝ අහිතකර ආහාරයක් ගත් විටකදී බඩ බුරුලෙන් යන්න පුළුවන්. එවන් අවස්ථාවලදී අමු අඹ මල් අරගෙන වතුර කෝප්ප 4ක් දමා පත 1ක් වනතුරු හොඳින් සිඳගෙන පෙරා එයට මුදවපු කිරි හැන්දක් මිශ්‍ර කර බොන්න. බඩ බුරුලෙන් යෑම නවතිනවා.
කටේ අවුලක් නම් බෙහෙත අඹවලින්
මුඛය ආශි්‍රත ආසාදනවලින් බොහෝ දෙනෙක් පීඩා විඳිනවා. මුඛ දුර්ගන්ධය, සෙම් ගෙඩි, දත් පණුවො කෑම, විදුරුමසින් ලේ ගැලීම ඒ අතරින් කිහිපයක්. ඒ වගේ අවස්ථාවකදී අඹ ගසේ පොතු ගෙන වියළා කබලෙ පුලුස්සාගෙන කුඩු කර ඒ කුඩු මුඛයේ ආසාධිත තැන්වල ආලේප කරන්න. එහෙමත් නැතිනම් අඹ පොතු වතුරෙ තම්බා ඒ වතුරෙන් කට සෝදන්න. දින කිහිපයක් ඒ කාර්යය කළොත් මුඛය ආශි්‍රත ආසාදනවලින් මිදෙන්නත් ඔබට පුළුවන්.
කොහු අඹ වෑංජනයක්
කොහු අඹ ගෙඩි කිහිපයක් හොඳින් සෝදා පොත්තත් සමඟ කැබැලිවලට කපාගෙන එය හට්ටියකට දමා මිරිස්, තුනපහ, රතු ලූනු, අමු මිරිස්, කරපිංචා, රම්පේ, කරාබු නැටි, එනසාල්, කුරුඳු පොතු ස්වල්පය බැගින් එයට මිශ්‍ර කර ගම්මිරිස් කුඩු ස්වල්පයකුත් එයට මිශ්‍ර කරන්න. ඉන්පසු තෙල් ස්වල්පයක් ළිපේ තබා පදමට තෙල් රත්වෙද්දී සුදුලූනු ස්වල්පයක් හා අඹ මිශ්‍රණය එයට එක්කර වතුර ස්වල්පයකුත් දමා හොඳින් තැම්බෙන්න වසා තබන්න. තැම්බීගෙන එන විට ලුණු ස්වල්පයක් එයට මිශ්‍ර කර සීනිත් ඇති පදමට මිශ්‍ර කරන්න. ඉන්පසු බත් සමඟ හොඳින් අඹ වෑංජනය ආහාරයට ගන්න පුළුවන්. එමඟින් ආහාර අරුචිය නැති කරනවා වගේම, ගර්භණී මවුවරුන්ට වමනය යෑම වැනි තත්ත්වයන් නැති කරනවා. ඒ වගේම හොඳින් ආහාර දිරවීමටත්, අර්ශස්, මලබද්ධය වගේ රෝග දුරලීමටත් මේ කොහු අඹ වෑංජනය ගුණදායකයි.
අඹ මල් දුම
පුරාණයේ මදුරුවන් පලවා හරින්න වියළි අඹ මල් කබලෙ පුච්චාගත් දුම් භාවිත කර තිබෙනවා. අද වන විට ඩෙංගු ආදී විවිධ මදුරු වසංගත බෝ වෙලා. එයට අඹ මල් දුමාරය ඉතාම හොඳ විසඳුමක් වේවි.
ර්ණී. ර්ථී. ච්. මට්ටමෙන් ගන්න පුළුවන් අඹ බෙහෙත්
අඹ ඖෂධය ආශි්‍රතව නිපදවූ ඖෂධ රැසක් ඔබට ර්ණී. ර්ථී. ච්. මට්ටමෙන් ගන්නත් පුළුවන්. ඒ අතර ස්ත්‍රීන්ගේ ප්‍රජනක පද්ධතිය ආශි්‍රතව හටගත් රෝග සුව කිරීමට තිබෙන 'පුෂ්ෂ්‍යනුග චූර්ණය' ඔබට වෙළෙඳපොළෙන් ලබාගන්න පුළුවන්. එහි අඹ අන්තර්ගතයි. ඒ වගේම දේශීය චිකිත්සාවේ විවිධ ලෙඩ රෝගවලට නිර්දේශ කරන ගුළි වර්ගවල අඹ පොතු, අඹ දලු සහ මල් අන්තර්ගතයි. අතීසාරය, උණ ආදී රෝග රැසකට විවිධ ගුළි වර්ග අඹ ඖෂධය සම්පාදිතව පවතිනවා.
සමිත් මධුරංග
උපුටා ගැනීම මව්බිම
