ඔබේ පුතා ඇට්ටර කොල්ලෙක් වුණොත්...
අට හැවිරිදි තම පුතාගේ හැසිරීම් ගැන කුසලා සතියකට දින දෙක තුනක්වත් කාර්යාලයේ මිතුරියන් සමඟ කියනවා. ඒ හරිම කනස්සල්ලෙන්. පුතාගේ මුරණ්ඩු වැඩ නිසා මම පන්තියෙ මිස්ගෙනුත් බැණුම් ඇහුවා. එයාව පිට තැනකට එක්කගෙන යන්න බෑ හරියට දඟ කරනවාග අනේ මම දන්නෙ නෑ මොනවා කරන්න ද කියලා. අද සමාජයේ එවැනි දරුවන් බොහොමයක් සිටිනවා. බොහෝ දෙනෙක් එවැනි දරුවන් හඳුන්වන්නේ අධි ක්‍රියාකාරිත්වයක් ඇති දරුවන් (Hyper Active) ලෙසයි. මෙම තත්ත්වය දරුවන් තුළ පවතින එක්තරා රෝගයක්. අධි ක්‍රියාකාරී දරුවන්ට අමතරව කිසියම් දෙයකට අවධානය යොමු කිරීමේ හැකියාව අඩු දරුවන් පිරිසක් ද සමාජයේ සිටිනවා. ඊටත් අමතරව ඉහත සඳහන් අධි ක්‍රියාකාරිත්වය වගේම අඩු අවධානය යන ලක්ෂණ දෙකම සහිත දරුවන් පිරිසක් ද සිටිනවා. මෙම දරුවන් අවධානය පිළිබඳ ඌනතාවයක් සහිත අධි ක්‍රියාකාරී දරුවන් ලෙස හඳුන්වනු ලබනවා. මෙහිදී සඳහන් කළ යුතු වැදගත් කරුණක් තිබෙනවා. ඒ තමයි කුඩා දරුවකු යම් පමණක දඟ බවක් පෙන්නුව ද එම දරුවා එවැනි රෝගය සහිත දරුවකු නොවන බව. මෙහිදී අප පළමුව දරුවකු වෙතින් පෙන්නුම් කරන අධි ක්‍රියාකාරිත්වය මොන වගේ දැයි හඳුනාගත යුතු වෙනවා.ඕනෑම කුඩා දරුවකු දඟයි. කුඩා දරුවන්ගේ ස්වභාවය එයයි. නමුත් අධි ක්‍රියාකාරී දරුවන් වෙතින් පෙන්නුම් කෙරෙන දඟ ස්වභාවය සාමාන්‍ය තත්ත්වයෙන් ඔබ්බට ගිය දඟ ස්වභාවයක්. මෙහිදී ද තවත් ගැටලුවක් මතු වෙනවා. ඒ තමයි දරුවකුගේ සාමාන්‍ය දඟ ස්වභාවය කුමක් ද කියා වටහාගන්න එක. රුධිර පරීක්ෂණයක් සඳහා රුධිරය රැගෙන ගන්නා වාර්තාවක් වැනි දෙයකින් දරුවකුගේ දඟ ස්වභාවය මැනිය හැකි වන්නේ නෑ. කෙසේ හෝ දරුවකු වෙතින් පෙන්නුම් කරන කිසියම් හැසිරීම් ලක්ෂණ සමූහයක් එම දරුවාට, දරුවාගේ මවුපියන්ට, පාසලේ අනෙක් දරුවන්ට කිසියම් බලපෑමක් ඇති කරනවා නම් එම දරුවා අධි ක්‍රියාකාරී දරුවකු ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවනි. උදාහරණයක් ලෙස කිසියම් දරුවකු අසල සිටින දරුවන්ට සෑම විටම පාහේ කරදරයක් ඇතිවන ආකාරයෙන් හැසිරෙනවානම්, ඔවුන්ගේ අධ්‍යාපනයට බාධා වන ආකාරයෙන් කටයුතු කරනවානම්, එම දරුවා අධි ක්‍රියාකාරිත්වයක් සහිත දරුවකු ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවනි. එවැනි දරුවකුට සන්සුන්ව සිටිය යුතු පල්ලි පන්සල් වැනි පූජනීය ස්ථානවලදී වුවත් එක ඉරියව්වක ටික වේලාවක් සිටීමට අපහසුයි. පන්තියේ ගුරුවරයා කිසියම් ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරක් විමසූ විට හරි හෝ වැරැදි පිළිතුර අනෙක් දරුවන්ට කලින් පැවැසීමට එවැනි දරුවන් උත්සාහ කරනවා. එවැනි දරුවන්ට කිසියම් දෙයකට පේළියට යෑම අපහසුයිග ඒ වගේ ම කිසියම් දෙයක හෝ ක්‍රියාවක අනාරක්ෂිත බවක් දැනෙන්නේ නෑ. එවැනි දරුවකුට ගසකට නැඟ බිමට පැනීම කෙතරම් අනතුරුදායක දැයි හැ‍ඟෙන්නේ එම ගසෙන් පැන අතක් හෝ පයක් කැඩුණු පසුව පමණයි. එයින් පෙනී යන්නේ මෙවැනි දරුවන්ට දුරදිග සිතා බලා වැඩක් කිරීම අපහසු බවයි. අනෙක් දරුවන් පිරිස වන්නේ කිසිවකට හොඳින් අවධානයක් යොමු කළ නොහැකි දරුවන්. එවැනි දරුවන් ගෙන් ගුරුවරුන්ට වැඩි කරදරයක් ඇත්තේ නෑග මෙවැනි දරුවන් ඉතාම නිශ්ශබ්දයි. බොහෝ විට මොවුන් බලාගත් අතම බලාගෙන සිටිනවාග ඔවුන්ට පවරන ගෙදර වැඩ කරගෙන එන්නේ නෑ. පාසලට රැගෙන ඒමට අවශ්‍යය පාසල් උපකරණ ද බොහෝ විට මෙම දරුවන්ට අමතක වෙනවා. එසේම ගුරුවරයා විසින් මවුපියන්ට ලබා දෙන පණිවුඩ මාපියන්ට ලබා දෙන්නේත් නෑ. එවැනි දරුවන් ගුරුවරුන් විසින් හඳුනාගන්නවා ද අඩුයි. එහෙත් අධි ක්‍රියාකාරිත්වයක් ඇති දරුවන්ට වගේම අඩු අවධානයක් ඇති දරුවන්ට ද මෙම රෝගී තත්ත්වය නිසා වන බලපෑම ඉහළයි. සාමාන්‍ය යෙන් පාසල් යන වයසේ පසුවන දරුවකු අධි ක්‍රියාකාරිත්වයට පත්විය හැකි අවස්ථාවන් ඕනෑතරම් තිබෙනවා. කිසියම් දරුවකුට කලක් ඉගෙන ගත් පාසලින් ඉවත් වී වෙනත් පාසලකට යාමට සිදුවූ විට එම දරුවා වෙතින් අධි ක්‍රියාකාරිත්වයක් පෙන්නුම් කළ හැකියි. තවත් දරුවකු සිටින්න පුළුවනි පාසලේ අධ්‍යාපන කටයුතු හොඳින් කිරීමේ අපහසුතාවක් ඇති පාසල් වැඩ වලට දුර්වල බවක් පෙන්වන.ඒ දරුවාට ගුරුතුමා හෝ ගුරුතුමිය උගන්වන දේවල් තේරෙන්නේ නැති නිසා නිතර වටපිට බලමින් කලබල ස්වභාවයක් පෙන්නුම් කිරීමේ හැකියාව තිබෙනවා. එවැනි තත්ත්වයන් තාවකාලිකව දරුවන් තුළ ඇතිවන තත්ත්වයන්. ඒවා අධි ක්‍රියාකාරී රෝගී තත්ත්වය ලෙස හඳුනා ගැනෙන්නේ නෑ. අඩු අවධානයක් සහිත දරුවන් පිළිබඳවත්, අඩු අවධානය මෙන්ම අධි ක්‍රියාකාරිත්වය යන තත්ත්වයන් දෙකටම ගොදුරු වූ දරුවන් පිළිබඳවත් තත්ත්වය එසේමයි. කුඩා දරුවන් වෙතින් එවැනි ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ ඇයි ද යන්න බොහෝ දෙනෙකුට ගැටලුවක්. එසේ වුවත් දරුවන් තුළ ඇතිවන එවැනි තත්ත්වයන්ට හේතු ගණනාවක්ම හඳුනාගෙන තිබෙනවා. ඒ සඳහා බලපාන හේතු අතරින් ප්‍රධානම හේතුව ලෙස වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව හඳුනාගෙන තිබෙන්නේ දරුවාගේ මොළයේ ඉදිරි කොටසේ වර්ධනයේ සිදුවන ප්‍රමාදයක් බවයි. එයින් අදහස් වන්නේ මොළයේ එම කොටස වර්ධනය නොවන බව නොවේ. එමඟින් හැඟවෙන්නේ මොළයේ එම කොටසේ වර්ධනය සෙමෙන් සිදුවන බවයි. මෙය මොළයේ රසායනික ක්‍රියාවලින් නිසා ඇතිවන තත්ත්වයක්.එය දරුවන්ගේ මොළය සම්බන්ධව ඇතිවන තත්ත්වයක් නිසා දරුවාගේ බුද්ධිය මානසික කුසලතා වර්ධනයට සෘජුවම බලපානවා. ඒ නිසයි අධි ක්‍රියාකාරී දරුවන්ට නොතේරෙන්නේ තමන්ගේ ක්‍රියාවන් ගෙන් පාසලේ අනෙක් අයට තම දෙමවුපියන්ට කරදර සිදුවන බව.
එම රෝගී තත්ත්වය ඇතිවීමට 80% ක පමණ ප්‍රතිශතයක් බලපාන්නේ ජානමය තත්ත්වයන්. ඊට අමතරව මවුපියන් දරුවන් ඉදිරියේ නිතර අඩදබර කරගන්නවා නම්, දරුවාට ජීවත්වීමට සිදුවන්නේ අසහනකාරී කලබලකාරී පරිසරයකනම් ජානමය බලපෑමෙන් උරුම වූ තත්ත්වය වර්ධනය වීමට ඒවා බලපානවා. එවැනි දරුවකු වෛද්‍යවරයකු වෙත යොමු කළ විට පළමුවෙන්ම වෛද්‍යවරයා විමසන්නේ දරුවාගේ පියා හෝ මව කුඩා කාලයේ දී මෙම තත්ත්වයෙන් පෙළී ඇති ද කියායි. අධි ක්රිමයාකාරී හෝල අඩු අවධානමක් සහිත හෝ මෙම ලක්ෂණ දෙකම සහිතව හෝ හැදී වැඩෙන කුඩා දරුවන් දුටු විට එම දරුවාගේ මවුපියන් ගැන දන්නා වැඩිහිටියන් පවසන්නේ ඔය ළමයගේ තාත්තත් පොඩි කාලේ ඔහොමම තමයි. ළමයා ලොකු වෙනකොට ඔය ගතිය මඟහැරිල යාවිග ඕක ගණන් ගන්න එපා කියායි. අධි ක්‍රියාකාරී, අඩු අවධානයක් සහිත රෝග ලක්ෂණ බොහෝ විට පෙන්නුම් කරන්නේ වයස අවුරුදු හය, හත, අට වැනි වයස්වලදී. එම දරුවන් තරමක් වැඩිහිටි බවට පත්වන විට කුඩා අවධියේදී තිබුණු ඉහත සඳහන් කළ රෝගී තත්ත්වයන් බොහොමයක් ටිකින් ටික අඩු වෙනවා ය යන්නෙහි සත්යවයක් තිබෙනවාග දරුවා වැඩිහිටියකු බවට පත්වන විට මොළයේ අදාළ කොටස් වර්ධනය වීම නිසා එලෙස සිදුවන බවයි හඳුනාගෙන තිබෙන්නේ. එසේනම් මේ රෝගී තත්ත්වයන් පිළිබඳව ගණන් ගත යුතු නැතැයි ඇතැමෙකුට සිතෙන්න පුළුවනිග එම සිතිවිල්ල ඉතා වැරැදි සහගතයි. කුඩා අවධියේදී පෙන්නුම් කරන අධි ක්‍රියාකාරිත්වය, අවධානය අඩුකම වැනි තත්ත්වයන් නිසා කුඩා දරුවන්ට අධ්‍යාපන කටයුතු සඳහා වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමට නොහැකි වෙනවා. දරුවකුට අධ්‍යාපනයේ මුල් අඩිතාලම වැටෙන්නේ තුන, හතර වැනි වසරවල ඉගෙන ගන්නා විට. එම වයසේදී එකතු කිරීමල අඩු කිරීම, ගුණ කිරීමල බෙදීම වැනි ක්රිකයාකාරකම් පිළිබඳවත් අධ්යාමපනයේ මූලික කරුණු පිළිබඳවත් නිසි පසුබිමක් දැනුමක් නොලැබුණු විට ඉහළ පන්තිවලට යන විට දරුවාට එම පන්තිවල වැඩ නිසි පරිදි කළ නොහැකි වෙනවාග මෙය දරුවාගේ ඉදිරි ජීවිත කාලයටම බලපෑම් ඇති කරනවා. ඒ නිසයි මෙවැනි අධි ක්‍රියාකාරී මෙන්මල අඩු අවධානයක් සහිත දරුවන් පිළිබඳව වයස අවුරුදු පහ හය වන විටම මවුපියන් සැලකිලිමත් විය යුත්තේ. අධි ක්‍රියාකාරිත්වය වැනි මානසික තත්ත්වයකින් පෙළෙන දරුවකුගේ එම හේතුව නිසා ඇතැම් විට හානි වන්නේ අධ්‍යාපන කටයුතුවලට පමණක් නොවේ. එමඟින් දරුවාගේ ජීවිතයට ද හානි වීමේ හැකියාව තිබෙනවා. ඒත අධි ක්‍රියාකාරිත්වය නිසා අධික උසකින් බිමට පැනීම, අවධානය අඩුකම නිසා පාර දෙපස නොබලා පාර පැනීම වැනි ක්‍රියාවකදී දරුවාගේ ජීවිතයට පවා එල්ල වන්නේ අවදානමක්. ඒ නිසයි එවැනි දරුවන් පිළිබඳව මවුපියන් වඩා සැලකිලිමත් විය යුත්තේ. එවැනි දරුවන් පිළිබඳව දරුවන්ගේ මවුපියන්ට මෙන්ම පාසලේ ගුරුවරුන්ට ද විශාල වගකීමක් තිබෙනවා. පන්තියක එවැනි දරුවකු සිටීනම් එම දරුවා ඉදිරි පෙළට ගෙන ඉගැන්වීම මඟින් ගුරුවරයාගේ සෘජු අවධානය දරුවා කෙරෙහි යොමු කළ හැකියිග එසේම දරුවාගේ අවධානය වෙනත් අතකට යොමු වී ඇති බව ගුරුවරයාට හැ‍ඟේ නම් දරුවාගේ නම කියා අමතා දරුවාගේ අවධානය ගුරුවරයා වෙත නැවත ලබාගත හැකියි.
කුඩා අවදියේදීම මෙවැනි දරුවන් පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීමේ අවශ්‍යතාවට තවත් හේතුවක් තිබෙනවා. ඒ තමයි වැඩිහිටි වියට පත්වූ විට බොහෝ විට මත්ද්රවව්ය වලට ඇබ්බැහි වන්නේල සොරකම් කිරීමට පෙලඹෙන්නේ කුඩා අවධියේදී අවධානය අඩුව සිටිල අධි ක්‍රියාකාරිත්වයක් පෙන්නුම් කළ දරුවන් වීම නිසයි. අධි ක්‍රියාකාරී ළමයින්ට සහ අඩු අවධානයක් සහිත ළමයින්ට අද ඉතාම සාර්ථක ප්‍රතිකාර ක්‍රම තිබෙනවා. ඒ ප්‍රතිකාර ක්‍රම අතර මානසික අභ්‍යාස ප්‍රතිකාර ක්රිම මෙන්ම ඖෂධීය ප්ර තිකාර ද තිබෙනවා. එවැනි දරුවකු පවුලක සිටීනම් ඒ පිළිබඳව කනස්සලු විය යුතු නෑ. අවම වශයෙන් ඒ දරුවාට අවුරුදු 6 ක් 7 ක් පමණ වන විටවත් දරුවාව වෛද්යවවරයකු වෙත යොමු කළ යුතුයි. ළමා මනෝ වෛද්‍යවරයකු වෙත දරුවා යොමු කරන්නේ නම් වඩාත් සුදුසුයි. දරුවාව ප්‍රතිකාරවලට ඉක්මනින් යොමු කරන තරමට දරුවාගේ ජීවිතයට අත්වන ප්රමයෝජනය ඉතා වැඩියි. දරුවා තරමක් වැඩුණු පසුව ප්‍රතිකාරවලට යොමු වූ විට ඊට පෙර දී පාසලේ දී ඉගැන්වූ පාඩම් දරුවාට අතපසුව ගොස් තිබෙනවා. එම පාඩම් නොතේරුණු විට දරුවාට පසු පාඩම් තේරුම් ගත නොහැකි වෙනවා. දරුවාගේ අධ්යාතපනය කඩාකප්පල් වීමටල දරුවාට පාසල අධ්යාපපනය එපා වීමට එය හොඳ සාධකයක්. ඒ නිසා එවැනි දරුවන්ව හඳුනාගත් මුල් අවධියේදීම වෛද්‍යමය ප්‍රතිකාරවලට යොමු කිරීම ඉතාම වැදගත්. වෛද්‍යවරයකු හමු වූ පමණින්ම වෛද්‍යවරයා මෙහිදී ඖෂධ ලබා දෙන්නේ නෑ. පළමුව ලබා දෙන්නේ මානසික අභ්‍යාසයි. ඒ පිළිබඳව හොඳ අවබෝධයක් මවුපියන්ට වෛද්‍යවරු විසින් ලබා දෙනවා. එසේම දරුවකුට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී පාසලේ ගුරුවරයාගේ ද සහාය ලබාගෙන දරුවාගේ තොරතුරු ලබා ගන්නවා. ඒ අනුවයි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ආරම්භ වන්නේ. ඖෂධීය ප්‍රතිකාර ආරම්භ කෙරෙන්නේ වයස අවුරුදු 6 ඉක්මවූ විටයි. එතෙක් ලබා දෙන්නේ මානසික අභ්‍යාස. මෙවැනි දරුවකු තුළ තිබෙන රෝගය වයස අවුරුදු හතරේදී හඳුනාගත්තා යැයි සිතන්න. එම වයසේදී මානසික අභ්‍යාස ආරම්භ කළ විට ඇතැම් විටෙක වයස අවුරුදු හය වන විට දරුවා සුව අතට පත්වී සිටින්නට පුළුවනි. එවිට දරුවාට ඖෂධීය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය වන්නේ නෑ. වෛද්‍යවරු මවුපියන්ට කියා දෙන මානසික අභ්‍යාස දරුවාට නිවැරැදිව කිරීමෙන් බොහෝ දරුවන්ට සුවයක් ලබාගත හැකියි. ඖෂධීය ප්‍රතිකාර ආරම්භ කළ මුල් මාසයේදීම තම දරුවාගේ ක්‍රියාකාරිත්වයේ වෙනසක් අධ්‍යාපනයේ වෙනසක් සිදුවන බව මවුපියන්ට වැටහෙනවා. ඒ බව මවුපියන් වෛද්‍යවරුන්ට පවසනවා. තම දරුවාට ඖෂධීය ප්‍රතිකාර ලබාගත් ඇතැම් මවුපියන්, තමාගේ දරුවා දැන් ඉතා හොඳින් ඉගෙන ගන්නා බවත්, දඟ නැති බවත්, පාසල් වැඩ ඉල්ලා ගෙන කරන බවත් පවසනවා. මෙහිදී සඳහන් කළ යුතු ඉතා වැදගත් කරුණක් තිබෙනවා. ඒ තමයි මෙවැනි රෝගී තත්ත්වයන් සඳහා ඖෂධීය ප්‍රතිකාර වලින් මොළයේ සෛල වර්ධනය නොවන බව. ඖෂධීය ප්‍රතිකාර ලබා දෙන්නේ දරුවාගේ එදිනෙදා වැඩ පහසු කරගැනීමට උදව් වීම සඳහා පමණයි.වර්ධනය නොවූ මොළයේ සෛල වර්ධනය වීමට නම්, මානසික අභ්‍යාස අත්‍යාවශ්‍යයි. එලෙස ප්‍රතිකාර ගන්නා විට ඇතැම් දරුවන් අවුරුදු දෙක තුනකදී සුවයක් ලබනවා. ඇතැම් දරුවන්ට ඒ සඳහා තවත් කලක් ගත වෙනවා. එම කාල වකවානු පිළිබඳව නිවැරැදිව කිව නොහැකියි. වෛද්‍යවරුන් විසින් පාසල් අධ්‍යාපන කටයුතුවල දරුවා නොයෙදෙන නිවාඩු කාලවලදී තාවකාලිකව ඖෂධ නැවැත්වීමට උපදෙස් ලබා දෙනවා. එහිදී දරුවා වෙතින් කිසියම් සාර්ථකත්වයක් පෙන්නුම් කළේ නම් ඖෂධීය ප්‍රතිකාර නැවැත්වීම පිළිබදව හෝ ඖෂධ ප්‍රමාණය අඩු කිරීම පිළිබඳව තීරණයක් ගත හැකියි. මෙහිදී ලබාදෙන ඖෂධවලට ඇබ්බැහි වන බව ඇතැම් මවුපියන් සිතනවාග එය මිථ්‍යාවක්. අධි ක්‍රියාකාරිත්වයන් පෙන්නුම් කරන, හෝ අඩු අවධානයක් පෙන්නුම් කරන හෝ මෙම ලක්ෂණ දෙකම පෙන්නුම් කරන දරුවකු සිටීනම් මවුපියන් ඒ පිළිබඳව කනස්සල්ලට පත්විය යුතු වන්නේ නෑග එහිදී කළ යුත්තේ වෛද්‍ය උපදෙස් පැතීමයි.
රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලේ ළමා මානසික රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය සුදර්ශි සෙනෙවිරත්න
ගාමිණි සුසන්ත
උපුටා ගැනීම සිළුමිණ
