ඔබ වහන්සේට බුදු බව ලැබේවි මගේ දුව බේරලා දෙන්න
සංසාර ගමනේ කෙළවරක් නොදැක භවයෙන් භවයට ගමන් ගන්නා සත්ත්වයා අතීත මිනිස් භවයක දී තමන් විසින් ලද ත්‍රිහේතුක කුසල කර්මයක් මරණාසන්න අවස්ථාවක චුති චිත්තයට යොමුවීමේ ඉතා දුර්ලභ වාසනාව නිසා යළි මිනිස් භවයේ ප්‍රතිසන්ධිය ලබයි. මිනිසකු ලෙස ඉපදීමෙන් පසු තමන් ඉපදුණු පරිසරය තුළ දී නැවත කර්ම රැස් කරන්නට පටන් ගනී. කර්ම – චිත්ත - සෘතු - ආහාරවලින් පෝෂණය වෙමින් ගොඩ නැඟී ජීවත්වන මිනිසා කර්මය හෝ ආයුෂ හෝ ඒ දෙක ම හෝ පිරිහී මරණයට පත්වෙයි.
මිනිසකු ලෙස ජීවත්වන කාලය තුළ කුමන නැටුම් කෙළි සිනා පෑව ද ස්වකීය ආධ්‍යාත්මය යම් තරමකින් හෝ දියුණු කැර නොගත්තේ නම් හෝ අනිවාර්යයෙන් ම දුගතියක උපදී. සතර අපායෙන් තිරිසන් භවය හැර නරක - ප්‍රේත – අසුරාදී අමනුස්ස භවයක උපන්නොත් ඔහුට හෝ ඇයට ලැබෙන්නේ මිනිසාගේ පියවි ඇසට නොපෙනෙන සියුම් ශරීරයකි. මිනිස් භවයේ දී ඝන ශරීරයක් ලැබීම නිසා ඔහුට හෝ ඇයට පින් කුසල් සිදු කැර ගැනීමේ අවස්ථාව ලැබේ.
ඉතා සියුම් ශරීරයක් ලබාගෙන දෙව්ලොව දෙවියන් අතර උපදින දෙවියකු වුවද කර්මානුරූපව නියමිත කාලයෙන් පසු දෙව්ලොවෙන් චුත වෙයි. ඔහු ගේ පිනට පහළ වූ දිව්‍යාභරණ, දිවසළු, කිළිටි පැහැ ගන්නා විට, ඔහු පැළඳ සිටි දිවමල් පරවී යන විට දෙව්ලොවෙන් නික්මීමට කාලය පැමිණ ඇති බව වටහා ගනී.
අවට සිටින දෙව්වරු ද ඒ බව හඳුනා ගනිති. ඔහු ඇසුරු කළ මිත්‍ර දෙවිවරු ඔහු වටකැරගෙන ඔහුට උපදෙස් දෙති.
ඉතෝ භෝ සුගතිං ගච්ඡ
මනුස්සානං සහාව්‍යතං
මනුස්ස භූතෝ සද්ධම්ම
ලභ සද්ධමනුත්තරං
භවත! සුගතියට යන්න. (ඒ සුගතියෙහි සිටින) මිනිසුන්ට සහාය වෙන්න. (උදව් කරන්න. පරාර්ථයෙහි යෙදෙන්න) මනුස්ස ලෝකයේ ශ්‍රී සද්ධර්මය පවතී. ඒ අනුත්තර වූ සද්ධර්මය ලබා ගෙන (වටහාගෙන) කටයුතු කරන්න. (එවිට නැවත දෙව්ලොව දී අපට හමුවිය හැකිය. ගිහින් ආපහු එන්න).
එහෙත් මිනිස් ලොව ඉපදුණාට පසු සිතට වහල්වීම නිසා, ඇස - කණ – නාසය – දිව - ශරීරය පිනවීමට පෙළඹීම නිසා, අධර්ම රාගයෙන් කටයුතු කිරීම නිසා, මේ මිනිස් භවයෙන් ගත හැකි, ගත යුතු ප්‍රයෝජන ගැනීම අතපසු කැර ගනී. එයින් ඔහු දුගතිගාමීවීමට පාර කපා ගනී. මේ පුද්ගලයා ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතා ප්‍රසිද්ධ කලාකරුවෙකි. ඔහුගේ දක්ෂතා නිසා රජයෙන් පවා බොහෝ තනතුරු සම්මාන ලබා ගත්තේය. රාජ්‍ය ආයතන පාලනය සඳහා පවා සුදුසුකම් ලැබුවේය. ඉහළ තනතුරු දරන්නන් සුප්‍රසිද්ධ කලාකරුවන් නිතර මුණගැසීමේ අවස්ථාව ලැබුණේය. ප්‍රිය සම්භාෂණ සංග්‍රහවලට නිතර සහභාගි විය. මේ හැම අවස්ථාවක ම ඒ සමාජ තත්ත්වය අනුව සුරා පානය ඉදිරියෙන් ම සිටියේය. ඔහුට මතට තිත පනවන්නට කෙනෙකු සිටියේ නැත.
ඔහුගේ ජනප්‍රියතාව සහ දැරූ තනතුරු නිසා නිතර උත්සව සාදවලින් අඩුවක් නොවුණු අතර රාත්‍රියට ගෙදර ගියේ සුරා මතින් ඉහ වහා ගොස්ය. ලොකු ලොක්කන් සමඟ සුරාපානය කිරීම ඔහු ජීවත් වූ සමාජයේ නැතුව ම බැරි ‘වැදගත්’ යැයි සම්මත වූ දෙයක් වුව ද ඔහුගේ බිරිය මේ දින චරියාවට නොසතුටු වූවාය.
සිය ආදරණීය ස්වාමිපුරුෂයා ජනප්‍රියතාව හේතු කොට ගෙන ම මානසිකවත්, ශාරීරිකවත් පරිහානියට පත්වන බව කල් ඇතුව වටහා ගත් ඇය ඔහු ඉන් මුදා ගැනීමට නොගත් උත්සාහයක් නැති තරම් විය. එහෙත් බිරියකගේ යුතුකම වූ සැමියා වරදින් මුදාගැනීමේ සද්කාර්යය ඔහුට කරච්චලයක් විය.
ඔහු යටතේ පැවැති ආයතනයේ සේවය කළ තරුණ සුරූපිනියන්ගේ මුකුළු ඔහුට මහත් රසාස්වාදයක් විය. මේ අතර රාජ්‍ය සම්මානයන්ගෙන් පවා සැලකිලි ලැබෙන්නට, ලැබෙන්නට ඔහුට ගෙදර අමතක වී යන තත්වයකට කාරණා කටයුතු සිද්ධ වෙන්නට විය. ජනප්‍රියත්වය ඉදිරියේ සුරංගනා ලෝකයක ජීවත්වන ස්වාමිපුරුෂයාගේ පෙර පැවැති ආදර කරුණාව අහිමි වූ අහිංසක බිරිය ජීවිතය පිළිබඳ කලකිරෙමින් රෝගාතුර වූවාය. එයින් ම ඔත්පලව මිය ගියාය. තම මෑණියන්ට සිදුවූ විපත පිළිබඳ දූ දරුවනට ද නොවැටහුණා නොවේ. එහෙත් ඔවුන්ට ද කරකියා ගන්නට දෙයක් නොවීය.
ඔහු තමන් යටතේ පැවැති ආයතනයේ නිලධාරිනියක් වූ සුරූපිනියක් සමඟ දෙවැනි විවාහයකට එළැඹියේය. ඇය අන්‍යාගමික කාන්තාවක් වූවාය. ඔහු බෞද්ධයකු වුවද මේ වන විට උදේ හවස පන්සිල් සමාදන් වීමක් පවා නොකළ ඔහු අලුත් බිරියගේ ඇදහීම් කටයුතුවලට සහභාගිවූයේය. අලුත් විවාහයෙන් වසරක් පමණ ගතවෙද්දී ඔහුගේ ශරීරය තුළින් රෝගාබාධ මතුවෙන්නට විය. නාගරික සමාජයේ පවතින ක්‍රමයට අනුව මේ රෝගාබාධ පිළිබඳ භෞතික ඇසින්ම බලා සුප්‍රසිද්ධ වෛද්‍ය විශේෂඥයන්ගෙන් ප්‍රතිකාර ගත්තා මිස ඉන් එහා යමක් සිතන්නට ඔහු පෙළඹුණේ ද නැත.
ජීවත් වූ සමාජ රටාව අනුව කාර්ය බහුල අවශ්‍යතාවලින් පිරී ගිය ජීවිතය තුළ විනෝදය හා මතට එහා දෙයක් ඔහුගේ ආධ්‍යාත්මයට වැද්ද ගැනීමට ඉඩකඩක් තිබුණේ ද නැත. ඔහු තවමත් තරුණයෙකැයි සිතා ගෙන කටයුතු කළේය. ඔහුගේ කලින් විවාහයේ දූ දරුවන්ට ද විවාහ වන වයසේ දූ දරුවන් වූහ. ඔහුට කලින් බිරිය අමතකව ගිය ද ඒ දූ දරුවෝ මිය ගිය මෑණියන් සිහිපත් කොට පින් දහම් කළහ. තම පියාණන් කෙරෙහි කනගාටු වෙනවා හැරෙන්නට වෙනත් කළ හැකි දෙයක් ඔවුනට නොවීය.
මේ අතර හිටි හැටියේ රෝගාතුරව සුප්‍රසිද්ධ පෞද්ගලික රෝහලකට ඇතුළත් කරන ලදුව මේ කලාකරුවා අවසන් ගමන් ගියේය. රජයේ මැදිහත්වීමත් අනෙකුත් කලාකරුවන්ගේ සහභාගිත්වයත් ඇතිව ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ ස්ථානයකදී ඔහුගේ අවමඟුල් කටයුතු මහ ඉහළින් පවත්වන්නට යෙදුණි. ගරුතර මහා සංඝරත්නය වැඩමවා බෞද්ධ චාරිත්‍රානුකූ®ලව ආගමික වතාවත් සිදුවිය.
මිනිසකු මරණයේදී සිරුර අතහැර ගියද ඔහුගේ සිතුම් පැතුම් එක්වර ම වෙනස් නොවේ. ඔහුගේ සිත ව්‍යාකූ®ල විය. අලුත් බිරිය; ඇගේ ආගම; මරණාසන්න සිද්ධි! අවමඟුල් උත්සවය! බෞද්ධ චාරිත්‍ර! අලුත් බිරිය, අලුත් බිරියගේ ආගමික චාරිත්‍ර! ඔහු දෙලොවක් අතර අවුලකට පත්විය. තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි කටයුතු සිදු නොවේ. ඔහු කෑ ගසා කියයි. එහෙත් ඔහුගේ හඬ කිසිවෙකුට නෑසෙයි. මෙය මහත් පීඩාවකි. වේදනාවකි. මේ අතර අවට ඔහු වැනිම පිරිසක් ඔහු දෙස බලා සිටිති. සමහරෙක් උපහාසයෙන් සිනාසෙති. මේ අතරින් පැරැණි බිරිය මතු වී සිනාසෙයි. හීඞ... හීඞ..... හී....... ඇගේ දෑස් රත්පැහැයෙන් දිදුලයි. ඔහු සිටිතැනින් පහළට... පහළට... ප්‍රපාතයට... ශීඝ්‍රයෙන් ඇද වැටෙයි. අනේහ්.... අනේ.. හ්.. මට උදව් කරපල්ලා...හ්... ඔහුගේ හඬ කිසිවෙකුට නෑසෙයි. වේදනාව පීඩනය දරුණු වෙයි.
අතුරුගිරිය ශ්‍රී ඤාණවිමල විපස්සනා භාවනා මධ්‍යස්ථානාධිපති, ගස්නාවේ ඤාණානන්ද මාහිමියන් ඉදිරිපිට පෙනී සිටි පිරිසකි. ප්‍රධානියා කාන්තාවකි. පැහැපත්, උස මහත සිරුරකින් හෙබි ඇය විඩාපත් පෙනුමකින් යුක්තය. ඇය සමඟ තවත් ඇගේ මුහුණුවරම ඇති තරුණියන් තිදෙනෙකි. එයින් බඩපිස්සී යැයි සිතිය හැකි තරුණිය සුදු සරමක් හැඳ පටියක් බැඳ සිටියාය. ඇගේ දෑස් තුළ හිස් බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. බලාගත් අත බලාගෙන සිටියාය.
”අනේ හාමුදුරුවනේ! ඔබ වහන්සේට බුදු බව ලැබේවි මගේ දුවව බේරාදෙන්නැ”යි මව කීවාය.
”මොකක්ද හේතුව?” හාමුදුරුවෝ ඇසූහ.
”මගේ තාත්තා මුළු රට ම හඳුනන කෙනෙක්. අපට හරිම ආදරෙන් හිටියේ. මේ චූටි දුවට තාත්තා පණ වගේ ආදරෙන් හිටියේ. ඒත් තාත්තා ප්‍රසිද්ධ වෙනකොට ජනප්‍රිය වෙනකොට ගතිගුණ වෙනස් වෙන්න ගත්තා. ඒ ජනප්‍රියතාවය නිසාම බීමට ඇබ්බැහි වුණා. තාත්තාගේ සමාජ තත්ත්වයට අපිව මදි වගේ පෙනුණා. මේ අවාසනාවන්ත තත්ත්වය උහුලා ගන්න බැරුව අම්මා අකාලයේ අන්ත්‍රා වුණා. තාත්තා තාත්තට නොගැලපෙන වයසේ තරුණ කෙල්ලක් මේ මගේ දූලගේ වයසේ කෙල්ලක් සමඟ විවාහ වුණා. ඒ ගෑනි වෙනත් ආගමක කෙනෙක්. තාත්තාත් ඒ ආගම අදහන්නට වුණා. තාත්තා හිටිහැටියේ අන්ත්‍රා වුණා.
ඒත් තාත්තගේ අවමංගල කටයුතු කළ සංවිධාන කමිටුවෙන් අවසන් චාරිත්‍ර කළේ බෞද්ධ සම්ප්‍රදායට. දැන් තාත්තා කළුපාට ඇඳුමකින් සැරසිලා ඇවිත් අපට හීනෙන් පෙනෙනවා. ඒ අතරේ මගේ චූටි දුවගෙ ඇඟට ඇවිත් කතා කරනවා. අපිට බණිනවා. එයාව බේරාගන්නලු. ඒ වෙලාවට චූටි දුව දඟලනවා. දඟලන්න කලින් එයාම එයාගෙ තාත්තගෙ සරමක් ඇඳලා ඉණට පටියක් බැඳ ගන්නවා. දඟලන නිසා ඒකත් හොඳයි කියා අපටත් හිතෙනවා. මේ වැඩේ නිසා දුවගෙ අධ්‍යාපන කටයුතුත් කඩාකප්පල් වෙනවා. යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර කටයුතු කළත් ටික දවසයි. නැවතත් හැදෙනවා” කලාකරුවාගේ වැඩිමහල් දියණිය විස්තර කළාය.
බෝධි පූජා විසි එකක් සිදු කොට, දානයක් දී පින් අනුමෝදන් කොට පියා ජය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ වෙත යවා පිනට දහමට යොමු කරමුයි ඤාණානන්ද හිමියෝ යෝජනා කළහ.
ඒ අනුව සියලු වත් පිළිවෙත් සිදු කොට මේ දැරියගේ ශරීරයෙන් ඉවත් වී අනුරාධපුරයට යන ලෙස නියම කළහ. එහෙත් එය කෙසේවත් ඉටු කරන්නට ඔහු (භූතාත්මය) අකැමැති විය. අවසානයේ ඒ භූතාත්මය සමඟ සාකච්ඡා කොට ඔහු කැමති පල්ලියකට යෑමට පොරොන්දු වී මිණිපිරියගේ ශරීරයෙන් ඉවත්ව ගියේය. උපාදානයක හැටි. දැඩිව අල්ලා ගැනීමේ විපාකය එයයි.
මතුගම මහින්ද විජේතිලක
උපුටා ගැනීම සිළුමිණ පුවත්පත
