කට සැර – කරුණාබර සහකාරිය ගැන කියෑවෙන විස්‌තර
බුදුරජාණන්වහන්සේ දවසක්‌ අනාථ පිණ්‌ඩික සිටුතුමා සිටින වාස භවනට වැඩම කළා. බොහෝම ශ්‍රද්ධාවන්ත කීර්තිමත් සිටුතුමාගේ වාසභවනේ කුස්‌සිය පැත්තෙන් මහා රන්ඩුවක්‌ වගේ සද්දයක්‌ ඇහෙනව. ඉතින් බුදුහාමුදුරුවො මේ සිටුතුමාගෙන් අහනව මොකක්‌ද ඒ සද්දෙ කියල. ඒ ගමන සිටුතුමා කියනව “අනේ ස්‌වාමිනී මගේ පුතාට බිරිඳක්‌ කැන්දාගෙන ආවා. ඒ ලේලි තමයි ඔය කෑ ගහන්නෙ. එයාගෙ තම සුජාතා හරිම දුෂ්ඨයි. නැන්ද මාමව අඳුරන්නෙත් නෑ. කිසිම ගුණ ධර්මයක්‌ නෑ. අඩු වශයෙන් ඔබ වහන්සේටවත් ශ්‍රදධාවක්‌ නෑ” කියල. ඒ ගමන බුදුහාමුදුරුවො සුජාතාව කැඳෙව්ව. ඉන්පස්‌සෙ සුජාතාගෙන් මේ විදිහෙ ප්‍රශ්නයක්‌ ඇහුව.
සුජාතා මේ ලෝකෙ ස්‌වාමිපුරුෂයන්ට භාර්යාවරු හත් දෙනෙක්‌ ඉන්නව. ඒ තමයි වධක භාර්යාව, චෝර භාර්යාව, ආර්ය භාර්යාව, මාතු භාර්යාව, භගිනි භාර්යාව, ස‚ භාර්යාව, දාසි භාර්යාව කියන හත්දෙනා. ඉතින් සුජාතා ඇතුළත් වෙන්නෙ මෙයින් කොයි භාර්යාවටද? කියල බුදුහාමුදුරුවො අහනව.
මේ ප්‍රශ්නයට සුජාතාට උත්තර නැතුව ගියා. ඇය කියනව “අනේ ස්‌වාමිනි මට එහෙම ඇහුවට තේරෙන්නෙ නෑ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙටියෙන් කියපු මේ ගැන විස්‌තර දැනගන්න පුළුවන් විදිහට ධර්මය දේශනා කරනු මැනවි” කියලා. ඉන්පසුව බුදුරජාණන්වහන්සේ මේ භාර්යාව න් හත්දෙනා ගැන සවිස්‌තරව දේශනා කළා.
අද සමාජයේත් මේ වගේ සුජාතාවරු ඕනතරම් ඉන්නව. ඒ නිසාම අනේ පිඬුසිටුතුමාගෙ පුතා වගේ අමාරුවෙ වැටුනු ස්‌වාමිපුරුෂයොත් ඇති. සූත්‍ර පිටකයේ අංගුත්තර නිකායෙ හත්වැනි නිපාතයේ එන “සත්ත භාර්යා” සූත්‍රය අනුව ඉහත සඳහන් භාර්යාවරු හත්දෙනා ජ්‍යෙතිෂය අනුව හඳුනාගත්තත් එමඟින් යුග ජීවිතය සාර්ථක කර ගන්නත් මේ ලිපියෙන් උත්සාහ කරනවා.
මේ කතාවේ එන සුජාතා කියන්නෙ නපුරු භාර්යාවක්‌. සත්ත භාර්ය සූත්‍රයේ එවැනි නපුරු භාර්යාවරු තුන්දෙනෙක්‌ ගැන විස්‌තර කෙරෙනවා. පළමුවැන්න “වධක භාර්යාවයි” දුෂ්ඨ ගතිගුණ ඇති, අනුකම්පාවක්‌ නැති, තමන්ගේ සැමියා ඉක්‌මවා යන්න දඟලන වෙනත් පිරිමින් පතන, සැමියාට වධකයෙක්‌ වැනි බිරිඳ තමයි වධක භාර්යාව. ඊළඟට සැමියා හරිහම්බ කරන දේ හොරකම් කරගෙන නාස්‌ති කරන “චෝර භාර්යාව”. තුන්වැනිව රළු සැර වචන කතා කරන, නිතරම කෑම බීමට කෑදර, උත්සාහයක්‌ නැති “ආර්ය භාර්යාව” මේ මගේ බිරිඳක්‌ ලැබුණොත් එවැනි සැමියෙකුට මෙලොව අපායක්‌ මැවෙන බව කිව යුතු නෑ.
ඒත් එයා ගැන හරියට හඳුන ගන්නකොට පරක්‌කුවෙලා. සමහර විට උසාවියෙ දික්‌කසාද පෝළිමට එකතුවෙලා. ඒ නිසා විවාහයට කලින්ම තමන්ගේ අනාගත සහකාරිය නපුරු දුෂ්ඨ කෙනෙක්‌ද කියලා බලන්න ඕන.
ජ්‍යෙතිෂය අනුව මේකට ක්‍රම දෙකක්‌ තියෙනව. කේන්ද්‍ර පරීක්‍ෂා කිරීම කවුරුත් කරන දෙයක්‌. ඒත් ඈත අතීතයේ ඕනෑම පුද්ගලයෙක්‌ ගැන දැනගන්න යොදාගන්නා අංග ලක්ෂණ ශාස්‌ත්‍රයයි. ඉතින් අංග ලක්ෂණ බලලත්, කේන්ද්‍රය බලලත් කාන්තාවන් සතු සඟවාගෙන සිටින දුෂ්ඨ ගති ගුණ දැනගන්න පුළුවනි.
ඔබේ අනාගත සහකාරියගේ යටිතොල් එල්ලෙන ස්‌වභාවය තියෙනව නම්, ඒ වගේම තොල් සහ දිව කළු පැහැති නම් ඇස්‌වල සුදු ඉංගිරියාව රතු පැහැති නම් ඇය රණ්‌ඩුවට බරයි. යම්කිසි කාන්තාවක්‌ ඇවිදගෙන යනකොට පොළවෙන් දූවිලි නැගනව නම්, ඒ වගේම පයේ සුලඟිලි බිම ගෑවෙන්න නැත්නම් ඇය දුෂ්ඨ චරිතයක්‌ බව දැනගන්න. ඉස්‌සරහ දත්වල සිදුරු තිබීමත් රවුම් හැඩේට ඇස්‌ තිබීමත් නාසය අග කළු ඉන්නන් තිබීමත් ඇයත් පාලනය කිරීමට අමාරු කාමාශාවන් තියන බව පෙන්වනවා. ඒ වගේම දත් කහපාට නැතිනම් කළු පාටට හුරු වීමත් අභාග්‍යමත් බව පෙන්නනවා. පරණ පොත්පත්වල විස්‌තර කරල තියන අංගලක්‍ෂණ සියල්ලම මේ වගේ ලිපියකින් ලියන්න බෑ.
කේන්ද්‍රයේ ග්‍රහ පිහිටීම බලන්නත් ඕන. කතාවේ ස්‌වභාවය ගැන කියන්නෙ බුධ ගෙන් සහ දෙවැන්නෙන්. ඉතින් කුජ බුධ නීච වෙලා දෙවැන්නේ ඉන්න අයගෙ කථාව හරිම අප්‍රසන්නයි. අනුන්ට අවලාද කියන, බොරුකියන අයගේ එහෙම පිහිටනව. ඒ වගේම හත් වැන්නේ දුර්වල වූ කුජ, සැමියාට මාරාන්තිකයි. හතේ කුජ, සිකුරු දුර්වල නම් ඒ වගේ අයගෙන් ලිංගික ආසාවල් වැඩියි. බොහෝ දුරට වෙනත් පිරිමි ගැන ප්‍රාර්ථනා කරන අයයි ඒ. ලග්නපති අට වැන්නේ නම් ඒ හය ග්‍රහයෙක්‌ නම් ඒ වගේ අය රහසින් පවුකරනවා. රවි, කුජ දුර්වලවී සංයෝගව ඉන්න අය තමයි සැමියාගේ දේ හොරකම් කරන “චෝර භාර්යාවන්” වෙන්නෙ. බුධ ශනි දුර්¨වලව සංයෝග උනත් කපටිකම් කරනව. හත්වැන්නෙ නැත්නම් ලග්නයේ රවි උච්ච නම් බලවත් නම් ඒ වගේ අයගෙ මාන්නය වැඩියි. සමහරවිට ආර්ය භාර්යාවන් වේවි. අහංකාරයි.
මේ කතාවේ ඊළඟට විස්‌තර කෙරෙන්නේ යහපත් ගුණවත් භාර්යාවන් හතර දෙනා ගැනයි. පළමුව මාතු භාර්යාව. මාතු කියන්නෙ අම්මට. අම්ම කෙනෙක්‌ වගේ කරුණාවන්තයි. නිතරම තමන්ගෙ සැමියාගේ කෑම බීම ගැන හොයනවා. හරියට අම්ම තමන්ගෙ පුතා ගැන බලනව වගේ. කානන්තාවකගේ කේන්ද්‍රයේ හතරේ සඳු පිහිටල තියනව නම්, ඒ සඳු බලවත් (පුර) නම් ඇය හරිම කරුණාවන්තයි. ගුරු 4 නැත්නම් 1 නම් ඒ වගේ අයත් හුඟාක්‌ කාරුණිකයි. ඒ තමා මාතු භාර්යාවරු.
තමන්ගෙ අයිය කෙනෙක්‌ ගැන නංගිගෙ ක්‍රියා පිළිවෙත වගේ නිතර ගෞරවනීය බවකින් සැමියාට සලකන භාර්යාව තමයි “භගිනි භාර්යාව” කියන්නෙ. ඒ උතුම් ගතිගුණ තියෙන්නෙත් යහපත් කාන්තාවකගෙ විතරයි. මේ කාලෙ සමහර බිරින්දෑවරු සැමියාට අයියෙ කියල කතා කරනවත් දැකිය හැකියි. කේන්ද්‍රයේ තුන්වැන්නේ නැතිනම් එකොළොස්‌ වැන්නේ බලවත් ගුරු සිකුරු තැන්පත් වීමෙන් භගිනි භාර්යා චරිතයක හැදෙන්න පුළුවනි.
ඊළඟට ස‚ භාර්යාව හරියට යෙහෙළියන් වගේ. තමන්ගෙ යාළුවෙක්‌ දුටු පමණින් මලක්‌ පිපුන වගේ මූණට සතුට ගලාගෙන එනවනේ යාළුවන්ට. මේ ස‚ භාර්යාවන් ඒ වගේ. දුක සැප සමව බෙදා ගන්නවා. සැමියාට ඕන කරන හැම දෙයක්‌ම සොයා බලන, දුකේදී දුක්‌වෙන, සැපේදී සතුටුවන කෙනෙක්‌. ඒ වගේම වෙනත් පිරිමි ගැන පතන්නෙ නෑ සිල්වත්.
කේන්ද්‍රයේ සිකුරු 7 වැන්නේ බලවත්වීම 7 ශුභව දැකීම නිසා ස‚ භාර්යාවන් ලබන්න පුළුවනි. සිකුරු ලග්නයේ බලවත් නම් ඒත් ඒ වාසනාව උදාවෙන්න පුළුවනි.
හරියට තමන්ගෙ හිතවත් යටහත් පහත් සේවිකාවක්‌ වගේ භාර්යාවන් ඉන්නවා. ඇය තමයි “දාසි භාර්යාව” ස්‌වාමියා දොස්‌ කීවත්, බැන්නත් ඉවසනවා. කේන්ති ගන්නෙ නෑ. එහෙම අයත් අප අතරෙ ඕනතරම් ඉන්නවා. කේන්ද්‍රයේ හත්වැන්න ශනිගේ ශුභ දෘෂ්ඨියකට වැටෙනකොට දාසි භාර්යාව ලැබෙන්න පුළුවනි.සත්ත භරියා සූත්‍රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරන්නෙ මේ මාතු, නගිති, ස‚, දාසි කියන භාර්යාවරු මරණින් මතු දෙව්ලොව උපදින බවයි. ඒ වගේම වධකා චෝර ආර්යා කියන නපුරු භාර්යාවරු මරණින් පස්‌සෙ අපායේ උපදින බව දේශනා කළා. දේශනාව අවසානයේදී අර නපුරු සුජාතා කීවා තමන් මින් ඉදිරියට දාසි භාර්යාවක්‌ වන බව.මේ යහපත්, ගුණවත් කාන්තාවන් අංග ලක්ෂණ බලලත් හඳුනා ගන්න පුළුවන් “දෛවඥ නාමධෙනු”, “වරාන මිහිර”, “ස්‌ත්‍රී ජානක චන්ද්‍රිකා” වගේ පොත්වල මේ ගැන දිග විස්‌තර තියනවා.ඔබේ අනාගත සහකාරිය ගැන බලන්න බෙල්ලේ ඉරි තුනක්‌ තිබීම, තොල් රතුවීම, දිව රතුවීම, උතුම් කාන්තාවකගේ ලකුණු. ඒ වගේම හිනාවෙනකොට දත් නොපෙනීම උතුම් ලකුණක්‌. නහර නොපෙනන අඩ හඳ වගේ නලල. නලලේ රැලි දීර්ඝායුෂ පෙන්නනවා. නලලේ බැම මැද ඉන්නෙක්‌ සිටීම, නාසය අග රතු ඉන්නෙක්‌ සිටීම, පවුවේ කලු කැළල ආදිය රාජ්‍ය සම්පත් ධනය ලැබෙන දෙන අංගලක්‌ෂණයි.යම්කිසි කාන්තාවකගේ කේන්ද්‍රයේ ලග්නකාරියේ එනම් පළමුවැන්නේ සම්පූර්ණ ශුභයින් දැක්‌ම බොහෝම ගුණවත් ශනි ලක්ෂණ පෙන්නනවා. ශුභයින් කියන්නේ ගුණ, බුධ, පූර්ණ, සඳු, සිකුරු යන ග්‍රහයන්ටයි. ඒ වගේ ග්‍රහයින් ගේ බලවත් ශුභ දෘෂ්ටි නිසා පිsරිසිදු සිතුවිලි, යහපත් චරිතය රටට, ජාතියට අවශ්‍ය යහපත් දරුවන් වගේම ධන සම්පත් ද ලැබෙන බව කියෑවෙනවා.මේ අංග ලක්ෂණ නැති උනත් සිල්වත් කාන්තාවන් නම් ඇය සමඟ හොඳ විවාහ ජීවිතයක්‌ ගත කරන්න පුළුවන්. ලස්‌සන උනත් චරිතය දූෂිතනම් පතිවත ගැන නොසලකයි නම් ඇය තෝරා ගත යුතු නැහැ. මේ බව “ස්‌ත්‍රී ජානක චන්ද්‍රිකාවේ” සඳහන් වෙනවා.කේන්ද්‍රයක ග්‍රහ පිහිටීම් වලින් පෙන්නන්නේ උපදිනවිටම රැගෙන ආ හැකියාවන් සහ දුර්වලකම් ගැනයි. උත්සාහයෙන් ඒවා වෙනස්‌ කරගන්න පුළුවන් බව සත්ත හරියා සූත්‍රය කියවන විට පැහැදිලි වෙනවා. හැම බිරිඳක්‌ම මේ ගැන ස්‌වයං අධ්‍යයනයක යෙදෙනවා නම් මේ රටේ දවස ගානෙ ඉහළ යන දික්‌කසාද නඩු ටිකක්‌වත් අඩුකර ගන්න පුළුවන්.හැම බිරිඳක්‌ම දයාබර අම්ම කෙනෙක්‌ වගේ වෙන්න. මාතු භාර්යාවක්‌ වේවි. සෙනෙහෙබර නංගි කෙනෙක්‌ වගේ වෙන්න. භගිනි භාර්යාවක්‌ වේවි. යෙහෙළියක්‌ වගේ වෙන්න. ස‚ භාර්යාවක්‌ වේවි. සේවිකාවක්‌ වෙන්න. ස‚ භාර්යාවක්‌ වේවි. සේවිකාවක්‌ වෙන්න දාසි භාර්යාවක්‌ වේවි.හැබැයි හැම සැමියෙකුම දැනගන්න ඕන ඒ අහිංසක කරුණාබර ගුණවත් භාර්යාව රැකගන්න ඕන බව. ඇයට ගරු කරන්න, අවමන් නොකරන්න. ගෙදර පාලනය බාර දෙන්න. ඇයගෙන් පමණක්‌ සෑහීමට පත්වෙන්න. එපමණකින් යුග දිවිය අර්ථවත් වේවි.
උපුටා ගැනීම දිවයින
